BAKI, AzerVoice
9 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1762 – Rusiya imperiyasında II Yekaterina çevriliş nəticəsində hakimiyyətə gəldi.
1776 – ABŞ-ın Müstəqillik Bəyannaməsi Nyu-Yorkda ilk dəfə rəsmi şəkildə oxundu; ingilis kralının heykəli yıxıldı.
1793 – Fransız İnqilabı zamanı Jirondistlərin liderlərindən biri olan Jean-Marie Roland edam edildi.
1816 – Argentina İspaniyadan müstəqilliyini elan etdi. Tucumán Konqresi rəsmi sənədi qəbul etdi.
1833 – Rusiya İmperiyası ilə Osmanlı arasında Münasibətlərin bərpası haqqında Müqavilə (Hünkar İskelesi müqaviləsi) imzalandı.
1850 – ABŞ prezidenti Zakari Teylor vəfat etdi; yerinə vitse-prezident Millard Fillmor keçdi.
1877 – Wimbledon Turniri tarixində ilk rəsmi tennis çempionatı başladı.
1878 – Berlin Konqresi yekunlaşaraq Balkanlarda yeni siyasi xəritə müəyyənləşdirib.
1879 – Osmanlı imperiyası bolqarların muxtariyyətinə dair təzyiqlərlə üzləşib.
1883 – ABŞ-da ilk dəfə dəmir yolunda elektrik siqnal sistemləri tətbiq olunub.
1892 – Fransa və Rusiya arasında hərbi ittifaq üzrə ilkin razılaşma əldə edilib.
1897 – Klondike bölgəsində qızıl tapılması ilə "Qızıl Axtarışı" dalğası başlayıb.
1905 – Rusiyada inqilab meylləri güclənib, Petroqrad və digər şəhərlərdə tətillər başlayıb.
1910 – İngiltərədə suffrajet qadınlar parlamentə girmək cəhdinə görə həbs olunub.
1914 – Avstriya-Macarıstan Serbiyaya qarşı hərbi əməliyyat planlarını sürətləndirib.
1915 – Almanlar İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Rusiyaya qarşı yeni hücum xətti yaratdılar.
1922 – ABŞ-da Johnny Weissmuller 100 metr məsafəni 1 dəqiqədən az vaxtda üzərək rekord qırdı.
1932 – Polşa prezidenti İqnas Mościcki ölkədə yeni fövqəladə qanunlarla səlahiyyətlərini genişləndirdi.
1943 – İkinci Dünya Müharibəsi: Müttəfiqlər Siciliyada hərbi əməliyyatlara başladı – “Husky əməliyyatı”.
1955 – David Ben-Gurion İsrailin baş naziri postuna qayıtdı.
1961 – Yunanıstan və Türkiyə NATO daxilində yeni hərbi əməkdaşlıq proqramı təsdiqlədi.
1968 – BMT Təhlükəsizlik Şurası Yaxın Şərqdə sülh danışıqlarını təşviq etmək üçün yeni qətnamə qəbul etdi.
1973 – SSRİ və Almaniya arasında iqtisadi və texniki əməkdaşlıq sazişi imzalandı.
1979 – Nigeriyada demokratik seçkilər keçirildi – ilk dəfə mülki hökumət quruldu.
1982 – Panama'da hərbi çevriliş cəhdinin qarşısı alındı, prezident Aristedes Royo istefaya göndərildi.
1989 – Polşada kommunist olmayan hökumət qurulmasına dair Sejm iclası keçirilib.
1990 – Almaniyanın birləşməsi prosesində Şərqi Almaniyada iqtisadi islahatlar dərinləşdirilib.
1991 – Cənubi Sudanın paytaxtı Cubada, separatçılarla hökumət qüvvələri arasında sülh sazişi müzakirə olundu.
1992 – Ermənistanla Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağda atəşkəs razılaşmasına cəhdlər uğursuzluqla nəticələnib.
1993 – Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze Qara dənizdə təhlükəsizlik razılaşması imzaladı.
1994 – Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilk dəfə rəsmi olaraq and içərək vəzifəyə başlayıb.
1995 – Bosniya müharibəsi zamanı Srebrenitsa şəhəri Serb qüvvələrinin nəzarətinə keçdi.
1996 – Rusiya və Çeçenistan arasında müvəqqəti atəşkəsin şərtləri müzakirə edilib.
1997 – Gürcüstanda energetika sektorunda liberallaşma barədə qanun qəbul edilib.
1998 – Nigeriyada yeni konstitusiya layihəsi qəbul edildi – hərbi rejimdən mülki hökumətə keçid planı təsdiqləndi.
1999 – Türkiyədə kürd probleminə dair ilk genişmiqyaslı ictimai debat keçirilib.
2000 – Çin ABŞ ilə ticarət güzəştləri barədə ilkin razılaşma əldə edib.
2001 – Kosovoda BMT-nin vasitəçiliyi ilə mülki hakimiyyətin qurulması üçün yeni mərhələyə keçilib.
2002 – ABŞ-da korporativ fırıldaqçılıqla mübarizə məqsədilə Sarbanes-Oxley Qanunu qəbul edildi.
2003 – BMT İraq müharibəsindən sonra bölgədə sülh qüvvələrinin yerləşdirilməsi məsələsini gündəmə gətirib.
2004 – Səudiyyə Ərəbistanında ilk dəfə qadınlara dair hüquqi islahat layihəsi parlamentdə oxunub.
2005 – Çində universitet qəbul imtahanlarında saxtakarlıq iddiaları ölkə üzrə etirazlara səbəb oldu.
2006 – Fələstində HƏMAS və FƏTH arasında hökumət böhranı daha da dərinləşib.
2007 – Böyük Britaniyada hava limanlarında təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib.
2008 – İranın nüvə proqramı ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasında gərgin debatlar keçirildi.
2009 – İsraildə Qəzzə ilə bağlı yeni iqtisadi blokada tətbiq olunub.
2010 – Rusiya və Belarus arasında enerji daşıyıcılarının qiymətinə dair razılaşma əldə edildi.
2011 – Cənubi Sudan rəsmi şəkildə BMT-yə üzv qəbul edilib.
2012 – Cənubi Sudanda dövlət müstəqilliyinin 1-ci ildönümü qeyd edildi, lakin daxili silahlı qarşıdurmalar davam edirdi.
2013 – Misirdə etirazların ardınca ordu tərəfindən təyin edilən müvəqqəti hökumət fəaliyyətə başlayıb.
2014 – İsrailin Qəzzəyə qarşı "Oyun Qoruyucusu" əməliyyatı başlaması barədə qərarı təsdiqlənib.
2015 – Yunanıstanda borc böhranı ilə əlaqədar yeni iqtisadi islahat paketi parlamentdə qəbul edildi.
2016 – ABŞ-da qaradərili şəxslərə qarşı polis zorakılığına qarşı kütləvi mitinqlər baş verib.
2017 – Moskvada Rusiya-ABŞ arasında kibertəhlükəsizlik məsələləri üzrə yüksək səviyyəli görüş keçirildi.
2018 – NATO sammitində Trampın Avropalı liderlərlə gərgin polemika aparması gündəmə gəlib.
2019 – Türkiyənin ilk yerli avtomobil layihəsi prototip səviyyəsində ictimaiyyətə təqdim olundu.
2020 – Braziliyada COVID-19 səbəbilə dövlət xidmətləri onlayn platformaya keçid edib.
2021 – Haiti prezidenti Jovenel Moïse evində sui-qəsd nəticəsində qətlə yetirildi – ölkədə fövqəladə vəziyyət elan olundu.
2022 – Ukrayna və Rusiya arasında müvəqqəti məhbus mübadiləsi həyata keçirilib.
2023 – Avropa İttifaqı ilə Ukrayna arasında təhlükəsizlik razılaşması üzrə ilk sənədlər imzalanıb.
2024 – Avropa İttifaqı liderləri "Dijital Avropa 2030" proqramının maliyyələşdirilməsinə dair yekun razılığa gəldi.
