BAKI, AzerVoice

9 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:

1762 – Rusiya imperiyasında II Yekaterina çevriliş nəticəsində hakimiyyətə gəldi.

1776 – ABŞ-ın Müstəqillik Bəyannaməsi Nyu-Yorkda ilk dəfə rəsmi şəkildə oxundu; ingilis kralının heykəli yıxıldı.

1793 – Fransız İnqilabı zamanı Jirondistlərin liderlərindən biri olan Jean-Marie Roland edam edildi.

1816 – Argentina İspaniyadan müstəqilliyini elan etdi. Tucumán Konqresi rəsmi sənədi qəbul etdi.

1833 – Rusiya İmperiyası ilə Osmanlı arasında Münasibətlərin bərpası haqqında Müqavilə (Hünkar İskelesi müqaviləsi) imzalandı.

1850 – ABŞ prezidenti Zakari Teylor vəfat etdi; yerinə vitse-prezident Millard Fillmor keçdi.

1877 – Wimbledon Turniri tarixində ilk rəsmi tennis çempionatı başladı.

1878 – Berlin Konqresi yekunlaşaraq Balkanlarda yeni siyasi xəritə müəyyənləşdirib.

1879 – Osmanlı imperiyası bolqarların muxtariyyətinə dair təzyiqlərlə üzləşib.

1883 – ABŞ-da ilk dəfə dəmir yolunda elektrik siqnal sistemləri tətbiq olunub.

1892 – Fransa və Rusiya arasında hərbi ittifaq üzrə ilkin razılaşma əldə edilib.

1897 – Klondike bölgəsində qızıl tapılması ilə "Qızıl Axtarışı" dalğası başlayıb.

1905 – Rusiyada inqilab meylləri güclənib, Petroqrad və digər şəhərlərdə tətillər başlayıb.

1910 – İngiltərədə suffrajet qadınlar parlamentə girmək cəhdinə görə həbs olunub.

1914 – Avstriya-Macarıstan Serbiyaya qarşı hərbi əməliyyat planlarını sürətləndirib.

1915 – Almanlar İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Rusiyaya qarşı yeni hücum xətti yaratdılar.

1922 – ABŞ-da Johnny Weissmuller 100 metr məsafəni 1 dəqiqədən az vaxtda üzərək rekord qırdı.

1932 – Polşa prezidenti İqnas Mościcki ölkədə yeni fövqəladə qanunlarla səlahiyyətlərini genişləndirdi.

1943 – İkinci Dünya Müharibəsi: Müttəfiqlər Siciliyada hərbi əməliyyatlara başladı – “Husky əməliyyatı”.

1955 – David Ben-Gurion İsrailin baş naziri postuna qayıtdı.

1961 – Yunanıstan və Türkiyə NATO daxilində yeni hərbi əməkdaşlıq proqramı təsdiqlədi.

1968 – BMT Təhlükəsizlik Şurası Yaxın Şərqdə sülh danışıqlarını təşviq etmək üçün yeni qətnamə qəbul etdi.

1973 – SSRİ və Almaniya arasında iqtisadi və texniki əməkdaşlıq sazişi imzalandı.

1979 – Nigeriyada demokratik seçkilər keçirildi – ilk dəfə mülki hökumət quruldu.

1982 – Panama'da hərbi çevriliş cəhdinin qarşısı alındı, prezident Aristedes Royo istefaya göndərildi.

1989 – Polşada kommunist olmayan hökumət qurulmasına dair Sejm iclası keçirilib.

1990 – Almaniyanın birləşməsi prosesində Şərqi Almaniyada iqtisadi islahatlar dərinləşdirilib.

1991 – Cənubi Sudanın paytaxtı Cubada, separatçılarla hökumət qüvvələri arasında sülh sazişi müzakirə olundu.

1992 – Ermənistanla Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağda atəşkəs razılaşmasına cəhdlər uğursuzluqla nəticələnib.

1993 – Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze Qara dənizdə təhlükəsizlik razılaşması imzaladı.

1994 – Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilk dəfə rəsmi olaraq and içərək vəzifəyə başlayıb.

1995 – Bosniya müharibəsi zamanı Srebrenitsa şəhəri Serb qüvvələrinin nəzarətinə keçdi.

1996 – Rusiya və Çeçenistan arasında müvəqqəti atəşkəsin şərtləri müzakirə edilib.

1997 – Gürcüstanda energetika sektorunda liberallaşma barədə qanun qəbul edilib.

1998 – Nigeriyada yeni konstitusiya layihəsi qəbul edildi – hərbi rejimdən mülki hökumətə keçid planı təsdiqləndi.

1999 – Türkiyədə kürd probleminə dair ilk genişmiqyaslı ictimai debat keçirilib.

2000 – Çin ABŞ ilə ticarət güzəştləri barədə ilkin razılaşma əldə edib.

2001 – Kosovoda BMT-nin vasitəçiliyi ilə mülki hakimiyyətin qurulması üçün yeni mərhələyə keçilib.

2002 – ABŞ-da korporativ fırıldaqçılıqla mübarizə məqsədilə Sarbanes-Oxley Qanunu qəbul edildi.

2003 – BMT İraq müharibəsindən sonra bölgədə sülh qüvvələrinin yerləşdirilməsi məsələsini gündəmə gətirib.

2004 – Səudiyyə Ərəbistanında ilk dəfə qadınlara dair hüquqi islahat layihəsi parlamentdə oxunub.

2005 – Çində universitet qəbul imtahanlarında saxtakarlıq iddiaları ölkə üzrə etirazlara səbəb oldu.

2006 – Fələstində HƏMAS və FƏTH arasında hökumət böhranı daha da dərinləşib.

2007 – Böyük Britaniyada hava limanlarında təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib.

2008 – İranın nüvə proqramı ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasında gərgin debatlar keçirildi.

2009 – İsraildə Qəzzə ilə bağlı yeni iqtisadi blokada tətbiq olunub.

2010 – Rusiya və Belarus arasında enerji daşıyıcılarının qiymətinə dair razılaşma əldə edildi.

2011 – Cənubi Sudan rəsmi şəkildə BMT-yə üzv qəbul edilib.

2012 – Cənubi Sudanda dövlət müstəqilliyinin 1-ci ildönümü qeyd edildi, lakin daxili silahlı qarşıdurmalar davam edirdi.

2013 – Misirdə etirazların ardınca ordu tərəfindən təyin edilən müvəqqəti hökumət fəaliyyətə başlayıb.

2014 – İsrailin Qəzzəyə qarşı "Oyun Qoruyucusu" əməliyyatı başlaması barədə qərarı təsdiqlənib.

2015 – Yunanıstanda borc böhranı ilə əlaqədar yeni iqtisadi islahat paketi parlamentdə qəbul edildi.

2016 – ABŞ-da qaradərili şəxslərə qarşı polis zorakılığına qarşı kütləvi mitinqlər baş verib.

2017 – Moskvada Rusiya-ABŞ arasında kibertəhlükəsizlik məsələləri üzrə yüksək səviyyəli görüş keçirildi.

2018 – NATO sammitində Trampın Avropalı liderlərlə gərgin polemika aparması gündəmə gəlib.

2019 – Türkiyənin ilk yerli avtomobil layihəsi prototip səviyyəsində ictimaiyyətə təqdim olundu.

2020 – Braziliyada COVID-19 səbəbilə dövlət xidmətləri onlayn platformaya keçid edib.

2021 – Haiti prezidenti Jovenel Moïse evində sui-qəsd nəticəsində qətlə yetirildi – ölkədə fövqəladə vəziyyət elan olundu.

2022 – Ukrayna və Rusiya arasında müvəqqəti məhbus mübadiləsi həyata keçirilib.

2023 – Avropa İttifaqı ilə Ukrayna arasında təhlükəsizlik razılaşması üzrə ilk sənədlər imzalanıb.

2024 – Avropa İttifaqı liderləri "Dijital Avropa 2030" proqramının maliyyələşdirilməsinə dair yekun razılığa gəldi.

2025 – PKK terror təşkilatının lideri Abdullah Öcalan təşkilatın silahları təhvil verəcəyi tarixi açıqladı.