BAKI, AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi
Fransa Prezidenti Emmanuel
Makronun rəhbərliyi ilə 21 may tarixində keçirilmiş yüksək
səviyyəli təhlükəsizlik iclası, ölkədə uzun illər müşahidə altında
saxlanılan “Müsəlman Qardaşlar” (İxvan)
təşkilatına qarşı yeni və daha sərt bir mərhələnin başladığını
göstərdi. İclas zamanı təqdim olunan və hökumət tərəfindən sifariş
edilən rəsmi hesabat, İxvanın Fransa daxilindəki
fəaliyyətlərinin cəmiyyətin milli birliyinə və sekulyar quruluşuna
təhdid yaratdığını bildirir.
İdeoloji Sızma və Sosial Təsir
Hesabat, İxvanın Fransada silahlı və açıq təhlükə yaratmadığını qəbul etsə də, onların ideoloji təsir gücünün artmasını “gizli və tədricən gedən bir struktur pozuculuq” kimi qiymətləndirir. İddia olunur ki, təşkilat bəzi dini məktəblər, mədəniyyət mərkəzləri və qeyri-hökumət təşkilatları vasitəsilə ictimaiyyətə, xüsusilə də Fransa müsəlmanlarına sekulyar dəyərlərə qarşı olan dini və mədəni düşüncələri aşılamağa çalışır.
Fransa daxilində müəyyən
bölgələrdə xüsusilə qadın geyimi, halal ticarət və dini praktikalar
kimi məsələlərdə dəyərlərin dəyişməyə başladığı, bu dəyişikliyin
isə “mədəni islamlaşma” prosesini tətiklədiyi
bildirilir.
Yeni İcra Planı: Açıqlanacaq və Məxfi
Tədbirlər
Fransa Prezidenti Makronun rəhbərliyi altında keçirilən təhlükəsizlik iclasında iştirak edən baş nazir, daxili işlər və ədliyyə nazirləri, eləcə də digər təhlükəsizlik qurumlarının rəhbərləri, hesabatın nəticələrinə uyğun olaraq yeni tədbirlərin görülməsinə qərar verib. Bəzi tədbirlərin ictimaiyyətə açıq elan ediləcəyi, digərlərinin isə milli təhlükəsizlik səbəbilə məxfi saxlanacağı bildirilib.
Hesabatın müəllifləri
– hökumət tərəfindən xüsusi tapşırıqla vəzifələndirilmiş iki yüksək
səviyyəli dövlət rəsmisidir. Onların hazırladığı sənəd,
İxvanın fəaliyyəti ilə bağlı ən ətraflı və sistemli hökumət
təhlillərindən biri kimi qiymətləndirilir.
Fransada İxvanın Genişlənməsi: Rəqəmlər Nə
Deyir?
Fransız yazıçı və tədqiqatçı Hélène de Lauzun 2024-cü ildə təqdim etdiyi hesabatda, ölkədə “Müsəlman Qardaşlar”ın üzvlərinin sayının 2019-cu ildən bəri 50 mindən 100 minə yüksəldiyi bildirilmişdi. Onun fikrincə, bu artım, təşkilatın dərin və sistematik fəaliyyətindən xəbər verir.
Eyni hesabatda son on il
ərzində hicablı qadınların sayının əhəmiyyətli dərəcədə artdığı,
İslam geyimlərinin (xüsusilə abaya və niqab) daha çox görünməyə
başladığı, iş yerlərində və ictimai xidmətlərdə dini tələblərin
artdığı qeyd olunmuşdu. Bütün bunlar “koordinasiyalı bir
mədəni dəyişiklik strategiyasının nəticəsi” kimi şərh
edilir.
Siyasi Reaksiyalar: Sağçıların Təzyiqi və Makronun Cəbhə
Xətti
Yeni hesabat Fransada siyasi səhnədə rezonans doğurub. Aşırı sağçı lider Marin Le Pen sosial şəbəkədəki paylaşımında hökuməti “gecikmiş tədbirlərə görə” sərt tənqid edib və uzun illərdir radikal islamçılığa qarşı qanuni qadağalar təklif etdiyini xatırladıb.
Le Penin rəhbərlik etdiyi
“Milli Birlik” partiyasının sədri Jordan Bardella isə bəyan
edib:
“Əgər sabah
hakimiyyətə gəlsək, ‘Müsəlman Qardaşlar’ı dərhal qadağan
edəcəyik.”
Prezident Makronun “Rönesans”
partiyası isə hüquqi dəyişikliklərə yönəlik təkliflərini irəli
sürüb. Bunlar arasında 15 yaşından aşağı qızların hicab taxmasının
qadağan edilməsi, valideynlərin isə “məcburi hicab” səbəbilə hüquqi
məsuliyyətə cəlb olunması da var.
Fransa İslam Cəmiyyəti və İttihamlar: "Təhqir və
Təhlükə"
“Fransa İslam Təşkilatları İttifaqı” hökumətin bu yanaşmasını “əsassız ittihamlar” kimi dəyərləndirərək ciddi narahatlıq ifadə edib. Qurumun yaydığı bəyanatda qeyd olunur ki, İslamla islamçılıq və radikalizm arasında sərhədin pozulması, ölkədəki müsəlmanların təhlükəsizliyi üçün ciddi risk yaradır.
Bəyanatda
deyilir:
“İslamın siyasi və
radikal qolları ilə səhvən belə eyniləşdirilməsi nəinki
təhlükəlidir, hətta Fransanın öz demokratik prinsipləri üçün
zərərli ola bilər.”
Əsl Təhlükə Nədir? Daxili Sarsıntı Yoxsa Mədəni
Qopma?
“Le Figaro” qəzetinin yazdığına görə, hesabatda İxvanın məqsədinin Fransada şəriət qanunlarını tətbiq etmək olduğu irəli sürülür. Lakin sənədin özündə bu istiqamətdə konkret plan və ya sənədin olmadığı da qeyd olunur. Əvəzində, təşkilatın “institusional dağıdıcılıq və səssiz dəyərlər transformasiyası” strategiyası ilə hərəkət etdiyi vurğulanır.
Hesabatın nəticəsində
belə qənaət formalaşır ki, bu, klassik silahlı ekstremizm deyil –
bu, mədəni və dəyərlər əsaslı transformasiya cəhdidir.
Fransanın İki Cəbhəsi: Təhlükəsizlik və Ədalət Arasında
Gərginlik
Fransız hökuməti bir tərəfdən “radikal islamçılığa” qarşı çıxış etdiyini bəyan etsə də, digər tərəfdən ölkədəki milyonlarla müsəlmanın hüquq və azadlıqlarına zərər vurmamaq üçün balanslı addımlar atmağa çalışır.
Makron
administrasiyası bunu belə ifadə edir:
“Biz İslamla deyil, onun
radikal və respublika əleyhinə olan
ideologiya ilə mübarizə aparırıq.”
Avropada Genişlənən Siyasət Dəyişikliyi
Fransa hökumətinin bu yeni mövqeyi təkcə daxili siyasətə deyil, Avropa miqyasında da təsir göstərə bilər. Çünki Almaniya, Avstriya və Hollandiya da oxşar təhlükələrə qarşı qanunvericilik və nəzarət tədbirlərini gücləndirirlər.
Beləliklə, Fransa İxvanın “səssiz nüfuzu”na qarşı açıq şəkildə hərəkətə keçməklə Avropadakı islamçı hərəkatlara qarşı mübarizədə yeni bir mərhələ başlatmış olur.
