BAKI,AzerVoice
1884-cü il dekabrın 6-da, Vaşinqtonda (Kolumbiya dairəsi) işçilər ağ mərmərdən tikilmiş möhtəşəm qüllənin zirvəsinə üzərində “Laus Deo” (“Tanrıya şükür olsun”) sözləri həkk edilmiş doqquz düym uzunluğunda alüminium piramida yerləşdirdilər. Bununla şəhərin adını daşıyan və ABŞ-ın ilk prezidenti Corc Vaşinqtona həsr olunmuş abidənin tikintisi tam başa çatdı.
Hələ 1783-cü ildə, ABŞ Konqresi yenicə formalaşdığı vaxtlar, İnqilab Müharibəsinin böyük sərkərdəsi Corc Vaşinqtonun heykəlinin, yeni Konqres binasının harada tikilməsindən asılı olmayaraq, onun yaxınlığında ucaldılmasına qərar vermişdi. 1791-ci ildə Prezident Vaşinqton arxitektor Pyer L’Enfanta Potomak çayı sahilində federal paytaxt şəhərinin planını hazırlamağı tapşırdıqdan sonra, L’Enfant Milli Mall-un qərb ucunda heykəl üçün xüsusi yer ayırdı (müasir abidənin yerləşdiyi əraziyə yaxın).
Lakin Vaşinqtonun ölümündən 33 il sonra, yalnız 1832-ci ildə abidə ilə bağlı real addımlar atılmağa başlandı. Həmin il Vaşinqton Milli Abidə Cəmiyyəti adlı xüsusi təşkilat yaradıldı. Dizayn müsabiqəsi keçirilərək arxitektor Robert Millsin qədim yunan məbədini xatırladan iddialı layihəsi seçildi. Təşkilat heykəlin tikintisi üçün vəsait toplama kampaniyasına başladı. O dövrün məktəblilərinə edilən müraciətlər də daxil olmaqla, bütün səylərə baxmayaraq, cəmi 230 min dollar toplandı — tələb olunan 1 milyon dollardan xeyli az. Buna baxmayaraq, tikinti 4 iyul 1848-ci ildə başlandı və qurucular 24 500 funt ağırlığında tam ağ mərmərdən olan təməl daşını qoydular.
Altı il sonra vəsait tükəndiyindən tikinti dayandırıldı. 1861-ci ildə ABŞ Vətəndaş müharibəsi başlayanda, yazıçı Mark Tven natamam abidəni “boş, həddindən artıq böyük baca”ya bənzədirdi. 1876-cı ilədək, yəni ABŞ müstəqilliyinin 100 illiyi ərəfəsində Prezident Yulis Qrant tikintinin davam etdirilməsinə icazə verənədək, heç bir irəliləyiş olmadı.
Təxminən 36 min mərmər və qranit blokunun 555 fut (169 metr) hündürlüyə qalxması nəticəsində abidə 1884-cü ilin dekabrında tamamlandığı anda dünyanın ən hündür tikilisi sayılırdı. Təhvil-təqdimetmə mərasimindən sonrakı ilk altı ayda 10 mindən çox insan abidənin zirvəsinə qalxmaq üçün təqribən 900 pilləni dırmaşdı. Bu gün isə lift həmin yolu xeyli asanlaşdırır və hər il 800 mindən çox insan Vaşinqton Abidəsini ziyarət edir.
1910-cu ildə qəbul edilmiş şəhər qanunu yeni tikililərin hündürlüyünü məhdudlaşdıraraq Vaşinqton Abidəsinin paytaxtdakı ən yüksək quruluş olaraq qalmasını təmin etdi — ölkəsinin “Atası” kimi tanınan Corc Vaşinqtona layiqli abidə olaraq.