BAKI, AzerVoice
26 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1205 – Latın İmperiyası qüvvələri Konstantinopola nəzarəti möhkəmləndirmək üçün Balkanlarda hərbi yürüşə başlayıb.
1457 – İngiltərədə II Henrinin hökmranlığı dövründə York və Lankaster nəsilləri arasında siyasi gərginlik artıb.
1551 – Osmanlı dövləti Tripolidə pirat Hüseyn Reis vasitəsilə yeni əraziləri ələ keçirməyə başlayıb.
1788 – Rusiya–Osmanlı müharibəsi zamanı rus qoşunları Dnepr çayı boyunca irəlilədi və bölgədə bir sıra istehkamları ələ keçirdi.
1803 – Fransız kəşfiyyatçısı Louis de Freycinet Hind okeanında yerləşən bir neçə adanı tədqiq etməyə başladı.
1822 – Buenos-Ayresdə müstəqillik tərəfdarlarının bir iclasında “Argentinanın siyasi gələcəyi” haqqında ilk layihələr təqdim olundu.
1833 – Böyük Britaniya Parlamenti köləliyin ləğv edilməsini nəzərdə tutan “Slavery Abolition Act” layihəsini qəbul etdi (qanun rəsmi olaraq avqustda qüvvəyə minəcəkdi).
1861 – Amerika Vətəndaş müharibəsi zamanı Manassas döyüşündən sonra ilk ciddi hərbi müayinə və yaralıların daşınma metodları tətbiq olundu.
1878 – Rus hərbi mühəndisləri Batumi limanını genişləndirmək üçün tikinti işlərinə başladılar.
1891 – Fransa və Rusiya arasında hərbi əməkdaşlığa dair ilkin razılaşma əldə edildi (bu sonradan Antanta blokunun formalaşmasına gətirib çıxardı).
1908 – ABŞ-ın Federal Təhqiqatlar Bürosunun (FBI) əsasını təşkil edən İstintaq Bürosu yaradıldı.
1917 – Birinci Dünya müharibəsi zamanı Fransanın Verdun şəhərində ağır artilleriya döyüşləri baş verdi.
1921 – Üzeyir Hacıbəylinin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası Bakı şəhərində ilk dəfə olaraq yay konserti təşkil etdi.
1936 – İspaniya vətəndaş müharibəsi fonunda Madriddə respublikaçı qüvvələr yeni hərbi komissarlıq sistemi elan etdilər.
1945 – Böyük Britaniyada keçirilən parlament seçkilərində Uinston Çörçill müxalifətə keçdi; baş nazir postuna Clement Attlee gəldi.
1956 – Misir prezidenti Camal Əbdülnasir Süveyş kanalını milliləşdirdiyini elan etdi.
1963 – Sovet İttifaqı, ABŞ və Böyük Britaniya arasında nüvə sınaqlarının qadağan olunmasına dair müqavilə bağlandı (Partial Test Ban Treaty).
1971 – Apollon 15 missiyasının astronavtları Kennedi Kosmik Mərkəzindən Ay səfərinə başladılar.
1984 – SSRİ-nin qadın atletləri Los-Anceles Yay Olimpiya Oyunlarını boykot etməyə başladı.
1990 – Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvlüyündən istefa verən ilk yüksək rütbəli şəxs Eduard Şevardnadze oldu.
1988 – Ermənistan SSR-də milli azadlıq hərəkatı çərçivəsində yeni mitinqlər keçirilib.
1989 – ABŞ Konqresi Mərkəzi Amerikanın maliyyələşdirilməsi ilə bağlı debatlar aparıb, El-Salvador planına qarşı çıxışlar güclənib.
1991 – Çexoslovakiyada demokratik islahatlar çərçivəsində yeni hökumət formalaşdırılıb.
1992 – Bosniya müharibəsi fonunda BMT qüvvələri Sarayevo aeroportu yaxınlığında ilk müşahidə missiyasını yerləşdirib.
1993 – Azərbaycanda Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) yeni neft ixrac strategiyası hazırladığını açıqlayıb.
1994 – Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Ruandada soyqırıma cavab olaraq humanitar yardım proqramını gücləndirib.
1995 – Çin Xalq Respublikası Tayvan boğazında hərbi təlimlərə başlayaraq ABŞ-a xəbərdarlıq edib.
1996 – ABŞ-da təhlükəsizlik qüvvələri Atlanta Olimpiadası zamanı baş verən bomba partlayışı ilə bağlı istintaqı genişləndirib.
1997 – Türkiyədə Refah Partiyasının bağlanmasından sonra yeni mühafizəkar partiyaların qurulacağı elan olunub.
1998 – Rusiya ilə Yaponiya arasında Kuril adaları üzrə danışıqlar nəticəsiz başa çatıb.
1999 – Hindistanın Kargil müharibəsində Pakistan qüvvələrinə qarşı qələbə əldə etməsi münasibətilə “Kargil Vijay Diwas” günü elan olundu.
2000 – Hindistan parlamentində Kəşmir münaqişəsinə dair müzakirələr zamanı gərgin debatlar yaşanıb.
2001 – Avropa Komissiyası Rumıniya və Bolqarıstanın üzvlük meyarlarına cavab vermədiyini bəyan edib.
2002 – Sudan hökuməti ilə Cənubi Sudan liderləri arasında “Naivaşa razılaşmalarının” ilkin maddələri müzakirə olunub.
2003 – ABŞ ordusu İraqda üsyançılara qarşı Mosul bölgəsində yeni əməliyyata başlayıb.
2004 – Gürcüstanda Acarıstan bölgəsinin muxtariyyət statusu ilə bağlı konstitusiya dəyişiklikləri gündəmə gəlib.
2005 – ABŞ Kolumbiya ştatında “Discovery” kosmik gəmisinin sonuncu buraxılışı həyata keçirildi.
2006 – İsrail ordusu Livanın cənubuna havadan və qurudan hücumlarını genişləndirdi (İkinci Livan Müharibəsi).
2007 – NATO qüvvələri Əfqanıstanda genişmiqyaslı əməliyyat çərçivəsində Hilmand əyalətində yeni nəzarət məntəqəsi qurub.
2008 – Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyev Qafqazda sabitliyə dair çıxışında Gürcüstanı ittiham edib.
2009 – Nigeriyada radikal “Boko Haram” hərəkatı hökumət qüvvələri ilə silahlı qarşıdurmaya girib.
2010 – Pakistanın Sind əyalətində baş verən daşqınlar nəticəsində minlərlə insan evsiz qalıb.
2011 – Norveçdə baş verən terror hücumları ilə bağlı istintaq materialları ictimaiyyətə təqdim olunub.
2012 – Böyük Britaniyanın paytaxtı Londonda XXX Yay Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimi keçirildi.
2013 – Misirdə Mursi tərəfdarlarının etirazları zamanı təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən azı 70 nəfər öldürülüb.
2014 – Qəzzada atəşkəs razılaşması əldə olunmayıb – humanitar böhran daha da dərinləşib.
2015 – BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı Avropadakı miqrant axını ilə bağlı fövqəladə çağırış edib.
2016 – Türkiyədə çevriliş cəhdindən sonra fövqəladə vəziyyət rejimi rəsmən qüvvəyə minib.
2017 – İraq ordusu Mosul əməliyyatından sonra Kərkük ətrafında yeni mövqelər qurduğunu elan edib.
2018 – Yunanıstanın Atika bölgəsində baş verən meşə yanğınlarında 100-dən çox insan həyatını itirdi – bu, ölkə tarixində ən ölümcül yanğın kimi qeydə alındı.
2019 – Venesuelada prezident Maduroya qarşı yeni beynəlxalq sanksiyalar paketi BMT-də müzakirə olunub.
2020 – COVID-19 pandemiyası fonunda Avropa İttifaqı 750 milyard avroluq yardım paketi ilə bağlı yekun razılığa gəlib.
2021 – İtaliyada ekstremal istilər nəticəsində enerji böhranı yaşanıb – bir neçə bölgədə elektrik kəsilib.
2022 – Qazaxıstanda konstitusiya islahatları çərçivəsində prezidentlik səlahiyyətlərinə dair yeni dəyişikliklər qəbul edilib.
2023 – Niger Respublikasında hərbi çevriliş baş verdi; prezident Mohamed Bazoum saxlanıldı və ordu hakimiyyəti ələ keçirdi.
2024 – Yaponiya və Cənubi Koreya arasında iqtisadi əməkdaşlıq forumunda süni intellekt və kvant texnologiyaları üzrə ortaq araşdırma mərkəzinin yaradılması elan edildi.
