BAKI, AzerVoice

5 Sentyabr tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:

1698 – I Pyotr Rusiyada saqqal saxlamağı qadağan edən fərman verdi.

1774 – Filadelfiyada I Kontinental Konqres toplandı (ABŞ müstəqilliyi uğrunda mübarizənin başlanğıcı).

1793 – Fransada “Qorxu dövrü” rəsmi olaraq elan edildi.

1800 – Malta Britaniya İmperiyasının koloniyası elan olundu.

1818 – “Ədalət naminə döyüş”də çili ordusu İspan qoşunlarını məğlub etdi.

1839 – Böyük Britaniya və Çin arasında Birinci Afyon müharibəsi başladı.

1857 – ABŞ-da ilk elektrik liftinin sınağı keçirildi.

1864 – ABŞ Vətəndaş Müharibəsi: Constona qarşı yürüşdə general Sherman Atlanta şəhərini ələ keçirdi.

1877 – Çilidə “La Serena” qəzetinin ilk sayı dərc olundu.

1882 – ABŞ-da Nyu-York şəhərində ilk “Əmək günü” paradı keçirildi.

1905 – ABŞ prezidenti Teodor Ruzveltinin vasitəçiliyi ilə Rusiya və Yaponiya arasında “Portsmut sülh müqaviləsi” imzalandı.

1914 – I Dünya Müharibəsi: Marna döyüşü başladı.

1929 – Filippinlərdə qasırğa nəticəsində yüzlərlə insan həlak oldu.

1938 – Nyu-Yorkda ilk dəfə yayım televiziya proqramı yayımlandı.

1945 – İkinci Dünya Müharibəsi: Yaponiya Şimali Vyetnamdan çəkildi.

1957 – ABŞ-da Orval Fobus federal qanunlara qarşı çıxaraq qaradərili tələbələrin məktəbə qəbulunu əngəllədi.

1960 – Mavritaniya BMT-yə üzv qəbul edildi.

1972 – Münhen Olimpiadasında İsrail idmançılarını girov götürən “Qara Sentyabr” təşkilatının əməliyyatı baş verdi.

1977 – Voyajer-1 kosmik aparatı NASA tərəfindən buraxıldı.

1980 – İsveçdə 7,4 bal gücündə zəlzələ oldu.

1989 – Nikaraquada Sandinista hökuməti ilə müxalifət arasında sülh danışıqları aparıldı.

1991 – Leninqrad şəhərinin adı yenidən Sankt-Peterburq olaraq dəyişdirildi.

1994 – ABŞ-da milli bayrağın yandırılmasına qarşı sərt cəza qanunu qəbul edilib.

1997 – Kalkuttada “Xeyirxahlıq Anası” Tereza vəfat etdi.

1999 – Moskvanın Buiynsk küçəsindəki binada partlayış törədilib.

2000 – İsraildə Ariel Şaronun Məscidül-Əqsaya səfəri yeni iğtişaşlara səbəb olub.

2001 – ABŞ Konqresi terrorizmə qarşı əlavə təhlükəsizlik tədbirlərini təsdiqləyib.

2003 – Gürcüstanda Şevardnadzenin istefası tələbi ilə etirazlar keçirilib.

2005 – İndoneziya hökuməti ilə “Açe Azadlıq Hərəkatı” arasında atəşkəs qüvvəyə mindi.

2006 – Əfqanıstanda NATO qüvvələrinin əməliyyatları genişləndirilib.

2007 – Fransa prezidenti Nikola Sarkozi Liviya ilə yeni enerji sazişi imzalayıb.

2008 – ABŞ-da prezident seçkiləri ərəfəsində Respublikaçıların qurultayı keçirilib.

2016 – Şimali Koreya beşinci nüvə sınağını həyata keçirdi.

2010 – Hindistanda Kəşmir bölgəsində etiraz aksiyaları yenidən alovlanıb.

2011 – Avrozonada borc böhranı ilə bağlı yeni yardım paketi təsdiqlənib.

2012 – Misirdə yeni konstitusiya layihəsi müzakirəyə çıxarılıb.

2015 – Macarıstan miqrant axınına qarşı sərhədinə yeni məftil çəpərlər qurub.

2018 – Braziliyada prezidentliyə namizəd Jair Bolsonaro sui-qəsd nəticəsində yaralanıb.

2019 – Böyük Britaniyada parlament Baş nazir Boris Consonun Brexit planını rədd edib.

2020 – Yunanıstanda Lesbos adasındakı Moria qaçqın düşərgəsi yanıb.

2021 – ABŞ prezident Co Bayden COVID-19 ilə mübarizədə federal işçilər üçün peyvəndi məcburi elan edib.

2023 – Afrikada Qabon hərbi çevrilişindən sonra beynəlxalq təzyiqlər artıb.

2024 – Hindistanda G20 sammiti açılıb, qlobal iqtisadi sabitlik və iqlim məsələləri müzakirə olunub.