BAKI,AzerVoice

Türkiyə artıq yeni nəsil əsas döyüş tanklarını tam müstəqil şəkildə layihələndirən və seriya ilə istehsal edən dövlətlərin elit klubunda artıq özünə stabil yer etmiş ölkədir.

Ankarada keçirilən təntənəli mərasimdə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan "Altay" tanklarının seriya istehsalına başlanıldığını bəyanladı, "BMC Defense" korporasiyasına məxsus zavodun açılışını etdi. O zaman səslənən bir cümlə yeni dövrün simvoluna çevrildi: “Biz elə bir Türkiyə qururuq ki, onun ardınca gedirlər - yoxsa başqalarının ardınca gedən Türkiyə yox”.

Bu sözlər sadəcə ritorika deyildi. Onlar iyirmi illik texnoloji və siyasi mübarizənin nəticəsi idi. Türkiyə bu illər ərzində addım-addım Qərb təchizatçılarından asılılıqdan qurtulmuş, embarqoları, bürokratik baryerləri və açıq sabotajları dəf etmişdi.

"Altay" tankının yaradılması MITÜP - “Milli Tank Üretim Projesi” (Milli Tank İstehsalı Layihəsi) proqramının zirvəsinə çevrildi. 2000-ci illərin əvvəllərində bu layihənin başlanması daha çox iddialı bəyanat kimi görünürdü. Fəqət bu gün o, Avrasiya sənayesinin əsas sütunlarından birinə, regional hərbi balansın yeni arxitekturasını formalaşdıran strateji layihəyə çevrilib.

İyirmi il əvvəl Türkiyə zirehli texnikanın demək olar ki, bütün komponentlərini idxal edirdi. Bu gün isə Türkiyə Müdafiə Sənayesi İdarəsinin (SSB) məlumatına görə, ağır silah istehsalında lokallaşma səviyyəsi 70 faizi ötüb. Bu göstərici xüsusilə 2019-cu ildə Almaniya və ABŞ tərəfindən mühərriklər, transmissiyalar və idarəetmə sistemlərinin ixracına qoyulmuş məhdudiyyətlər fonunda mühüm əhəmiyyət daşıyır.

Məhz o zaman Ankara tam texnoloji müstəqillik kursuna keçdi. "BMC Power" konsorsiumu çərçivəsində ilk yerli mühərrik - 1500 at gücünə malik, 12 silindrli V-tipli turbo dizel BATU yaradıldı. O, "Altay" tankları və "Altuğ" zirehli transportyorları üçün nəzərdə tutulub. Sınaqlar 2022-ci ildə uğurla başa çatıb, seriya sertifikasiyası isə 2026-cı ilə planlaşdırılır.

Hazırda "Altay T1" tankları müvəqqəti olaraq Cənubi Koreyanın "Doosan DV27K" mühərrikləri və "S&T Dynamics EST15K" transmissiyası ilə təchiz olunur. Bu “ikili kontur” istehsal modeli zərurətdən doğsa da, strateji baxımdan düzgün qərardır - istehsalın dayanmasına imkan vermir.

"Altay" 3+ nəsil əsas döyüş tankı sinfinə aiddir. 65 ton ağırlığında olan tank 120 millimetrlik L55 lüləsiz top ilə silahlanıb. Bu top MKE Inc. şirkəti tərəfindən istehsal olunur və NATO standartlı sursatlarla, o cümlədən Türkiyənin idarəolunan TANOK raketi ilə tam uyğundur.

Tank "Aselsan" şirkətinin "Volkan-II" atəşə nəzarət sistemi ilə təchiz edilib. Bu sistem istənilən hava şəraitində və hərəkət zamanı yüksək dəqiqliklə atəş açmağa imkan verir, hədəfi avtomatik izləyir. Zireh sistemi modulyar prinsip üzrə hazırlanıb - "Roketsan" şirkətinin kompozit zireh blokları asanlıqla dəyişdirilə və ya yenilənə bilər.

Tankın müdafiə kompleksinə İsrailin "Trophy" sisteminə bənzər "Akkor" aktiv qoruma sistemi daxildir. O, yaxınlaşan raket və mərmiləri havada məhv edə bilir. Termal kameralar, lazer məsafəölçənlər, rəqəmsal naviqasiya, peyk rabitəsi və “özünkü–yad” tanıma sistemi "Altay"ı tam rəqəmsal döyüş sahəsinin tərkib hissəsinə çevirir.

Seriya istehsalı BMC Savunma Sanayi A.Ş.-yə məxsus 63 min kvadratmetrlik sahədə qurulub. Burada hər ay 8 "Altay" tankı və 10 "Altuğ" zirehli maşını istehsal olunacaq.

Bir "Altay" tankının qiyməti təxminən 5,5 milyon dollardır - bu, ABŞ-ın "Abrams M1A2 SEP v3" (8,2 milyon dollar), Almaniyanın Leopard 2A7+ (6,7 milyon dollar) və xüsusilə Fransanın "Leclerc XLR" (10 milyon avro) modellərindən xeyli ucuzdur. Buna baxmayaraq, "Altay" döyüş keyfiyyətlərinə görə dünyanın ilk beş modelindən biridir.

BMC və SSB-nin planlarına görə, ilkin mərhələdə Türkiyə ordusu üçün 250 tank istehsal ediləcək, sonra illik buraxılış həcmi 100 vahidə çatdırılacaq. Hərbi ekspertlərin hesablamalarına əsasən, Türkiyə ordusunun tam modernləşdirilməsi üçün ümumilikdə 1000–1200 "Altay" tankına ehtiyac var. Onlar köhnə M48 və M60 modellərini əvəzləyəcək.

"Altay"ın seriya istehsalının başlanması regiondakı güc balansını dəyişdi. Əsas döyüş tankları istehsal edən ölkələrin barmaqla sayıldığı dünyada Ankara artıq təkcə alıcı deyil, həm də texnoloji güc ixrac edən dövlətə çevrildi.

2025-ci ilə qədər əsas döyüş tankı (MBT) layihəsinə malik cəmi doqquz ölkə var idi - ABŞ, Almaniya, Fransa, Böyük Britaniya, İsrail, Rusiya, Cənubi Koreya, Çin, Hindistan və Yaponiya. İndi bu siyahıya Türkiyə də daxil oldu. Bu, sadəcə prestij deyil. Bu, təsir gücünün yeni formatıdır: Türkiyə artıq lisenziya alan deyil, həllər ixrac edən dövlətdir.

NATO səviyyəsində "Altay"ın meydana çıxması alyansın cənub cinahını gücləndirdi. Türkiyə tam NATO standartlarına uyğun, lakin ABŞ və Almaniya təchizatından asılı olmayan müasir tank əldə etdi. Bu, Ankaraya Suriyadan Qafqaza, İraqdan Şərqi Aralıq dənizinə qədər öz regional maraqları çərçivəsində müstəqil hərəkət etməyə imkan verir.

"Altay" paradoksu ondadır ki, o, həm inteqrasiya, həm də müstəqillik tendensiyalarını birləşdirir. Formal olaraq o, NATO standartlarına uyğunlaşdırılıb, amma mahiyyətcə Türkiyənin suveren hərbi-sənaye yoluna atılmış addımdır. 2019-cu ildə Türkiyənin F-35 proqramından çıxarılmasından sonra Ankara strateji nəticə çıxardı: Qərbdən texnoloji asılılıq müdafiə qabiliyyəti üçün riskdir. O vaxtdan bəri "Bayraktar TB2", "Kızılelma", "Kaan" və "Altay" kimi bütün əsas layihələr “milli nüvə” prinsipi üzrə inkişaf etdirilir.

SSB-nin məlumatına görə, hazırda Türkiyə müdafiə sənayesinin 78 faizi daxildə istehsal olunur, 2025-ci ildə müdafiə texnologiyalarının ixracı 6,3 milyard dolları ötüb - bu, ötən illə müqayisədə 29 faiz artım deməkdir.

Türkiyə "Altay" layihəsini yalnız daxili deyil, həm də xarici siyasətin aləti kimi görür. Qətər, Pakistan, Malayziya və Azərbaycanla ixrac danışıqları aparılır. Qətər üçün - artıq Türkiyə istehsalı olan PUA və zirehli texnika alan bir tərəfdaş kimi - "Altay" əməkdaşlığın məntiqi davamı ola bilər. Bu, həm yarımadanın müdafiəsini gücləndirəcək, həm də Dohanın Qərb təchizatçılarından asılılığını azaldacaq.

Pakistan "Altay" tankını Çinin VT-4 modelinə alternativ kimi qiymətləndirir. Çünki həmin tankların istismarı və ehtiyat hissələrinin tədarükü ilə bağlı problemlər mövcuddur. Ankara isə İslamabada montajın lokallaşdırılmasını və texnologiyanın bir hissəsinin ötürülməsini təklif etməyə hazırdır ki, bu da sövdələşməni xüsusilə cəlbedici edir.

Azərbaycan üçün isə "Altay"ın alınması texniki deyil, strateji məsələdir - bu, hərbi qardaşlığın rəmzidir. Ekipajların birgə hazırlığı və tankların ortaq istismarı vahid döyüş mühitini yaradır. Burada rabitə, idarəetmə və döyüş standartları tam inteqrasiya olunmuş şəkildə fəaliyyət göstərir.

"Altay"ın yaradılması yalnız konstruktorların uğuru deyil, sistemli yanaşmanın qələbəsidir. Türkiyə bu layihə ilə tam vertikal inteqrasiya olunmuş bir ekosistem qurdu: Aselsan - elektronika və optika, Roketsan - zireh və ballistik müdafiə, MKEK - silah sistemləri, Havelsan - proqram təminatı, BMC - platforma və istehsal.

Bu sintez Türkiyəni “yığma format"dan “layihə formatı"na keçirdi - artıq hər bir detal ölkə daxilində istehsal olunur. "Altay" Qərb modellərinin surəti deyil, o, Yaxın Şərq və Qafqaz döyüş teatrının reallıqlarına uyğunlaşdırılıb: isti iqlim, tozlu şərait, dağlıq relyef və yüksək mina təhlükəsi.

"Altay" Türkiyənin “Fırat Qalxanı”, “Zeytun budağı” və “Sülh çeşməsi” əməliyyatlarında topladığı döyüş təcrübəsinin mühəndis cavabıdır. Bu əməliyyatlar göstərdi ki, NATO-nun yüksək texnologiyalı texnikası belə, yerli şəraitə uyğunlaşdırılmadan tam effektiv ola bilmir.

"Altay"ın səhnəyə çıxışı dünyada fərqli reaksiyalar doğurdu. Vaşinqtonda - ehtiyatlı narahatlıq: Türkiyə müdafiə sənayesi artıq həddindən çox müstəqildir. Moskvada - ikili hisslər: bir tərəfdən, Ankara silah ixracında, xüsusilə Asiya və Afrikada rəqibə çevrilir; digər tərəfdən isə Türkiyə antirusiya koalisiyasına qoşulmur və ağır texnikanı Ukraynaya vermir, bu da balansı qoruyur.

"Altay"ın Kiyevə satılması nəzəri cəhətdən mümkündür, lakin praktik baxımdan ehtimal azdır. Ankara anlayır ki, belə bir addım Rusiyanın sərt cavabını doğurar - enerji və turizm sahəsində məhdudiyyətlər daxil olmaqla. Türkiyə incə oyun aparır: Ukraynaya PUA və zirehli texnika satır, amma “qırmızı xətt” olan ağır tankların tədarükündən çəkinir.

Texniki baxımdan "Altay" öz sinfinin ən yaxşı modelləri ilə bərabər səviyyədədir:

"Leopard 2A7+" - dəqiqliyin və optikanın etalonu, amma ixracı məhduddur və Berlinin lisenziya siyasətindən asılıdır.

"Abrams M1A2 SEP v3" - güclü, amma ağır və logistik baxımdan çətindir.

"Merkava Mk4" - sırf İsrail iqliminə uyğunlaşdırılmış modeldir, geniş ixrac olunmur.

"K2 Black Panther" - texnoloji baxımdan yaxın, lakin çox bahadır (təxminən 9 milyon dollar).

"Altay" daha ucuzdur, daha geniş şəraitlərdə işləməyə uyğunlaşdırılıb, xidməti sadədir və NATO standartları ilə tam uzlaşır. Asiya, Afrika və Qafqaz ölkələri üçün bu, qiymət, müdafiə səviyyəsi və texnoloji müstəqilliyin ideal nisbətidir.

2025-ci ildə Türkiyə müdafiə sənayesi ölkə iqtisadiyyatının əsas inkişaf mühərriklərindən birinə çevrildi. Müdafiə sənayesinin ÜDM-də payı 1,9 faizə çatdı. Silah ixracı hər il 20–25 faiz artır, bu sektorda 90 mindən çox insan çalışır.

"Altay" istehsalı yeni tədarük zəncirləri formalaşdırır: metallurgiya, elektronika, kompozit materiallar, mühərrik istehsalı. Hər bir tank 200 müxtəlif şirkət tərəfindən istehsal olunan təxminən 3500 detaldan ibarətdir. Beləliklə, tank yalnız hərbi aktiv deyil, sənaye inkişafının katalizatoruna çevrilib.

2030-cu ilə qədər Türkiyə silah istehsalında lokallaşmanı 85 faizə çatdırmağı və dünyanın ilk beş zirehli texnika ixracatçısından birinə çevrilməyi planlaşdırır. Əgər BATU mühərriki uğurla sertifikatlaşdırılarsa, Türkiyə ağır maşınqayırmada tam müstəqillik qazanacaq. Bu isə "Altay" bazasında özüyeriyən haubitsalar, mühəndis texnikası və hibrid enerji qurğulu ixrac modellərinin yaradılmasına yol açacaq.

"Altay" sadəcə tank deyil. O, yeni Türkiyə kimliyinin rəmzidir - praqmatik, texnoloji cəhətdən özünə güvənən, xarici qərarlardan asılı olmayan. Bu tank paradlar üçün yox, strateji müstəqilliyi nümayiş etdirmək üçün yaradılıb.

Onun meydana çıxması bir həqiqəti təsdiqləyir: XXI əsrdə silah təkcə müharibə aləti deyil, həm də siyasi dilin formasıdır. Türkiyə bu dildə artıq sərbəst danışmağı öyrənib. Və indi onun sözü beynəlxalq arenada "Altay"ın bir tonluq zirehi qədər ağır çəkilidir.

Əsas məsələ burdadır: "Altay" Ankara üçün hərbi suverenliyin alətidirsə, Azərbaycan üçün potensial hərbi simbioz vasitəsidir. Bu, pafossuz və romantikasız praqmatik arxitekturadır: söhbət təkcə “dəmirin alınmasından” yox, tətbiq konsepsiyalarının, standartların, hazırlığın, logistikanın və döyüş informasiya sistemlərinin sinxronizasiyasından gedir. "Altay" bu modelə qərb və rus analoqlarına nisbətən daha orqanik oturur.

Birincisi, ortaq teatr və vahid doktrina. Azərbaycan və Türkiyə artıq faktiki olaraq birgə əməliyyat məkanında fəaliyyət göstərir: ortaq təlimlər, PUA–artilleriya inteqrasiyası, zabit mübadiləsi və “bir millət – iki ordu” formulu artıq gündəlik reallıqdır. İqlim və relyef şəraitiniz eynidir: toz, güclü günəş radiasiyası, dağlıq ərazi və sıx PTRL şəbəkəsi - bu, Qarabağdan Naxçıvana qədər eyni döyüş reallığıdır. "Altay" elə bu şərait üçün layihələndirilib, yəni Azərbaycan üçün “xarici texnika” deyil, tanış mühitin məhsuludur.

İkincisi, parlaq, amma parçalanmış parkdan modul sistemə keçid. Azərbaycanın zirehli parkı uzun illər sovet, rus, ukrayna və israilli sistemlərin qarışığı idi - işlək, amma səmərəsiz. "Altay"ın tətbiqi vahid, rəqəmsal, modul arxitekturaya keçidi başlada bilər. NATO ilə uyğun platformalar, türk elektronika sistemləri və modulyar zireh bir texnoloji dili formalaşdırır. Bu dil həm döyüş, həm də təlim inteqrasiyasını sadələşdirir.

Üçüncüsü, artıq mənimsənilmiş türk ekosisteminə uyğunluq. Azərbaycan ordusu artıq "Aselsan", "Roketsan", MKE və BMC məhsullarından istifadə edir. "Altay" bu sistemin bir hissəsidir. Bu, rabitə və tanıma sistemlərinin unifikasiyasını, ortaq xidmət və təlim proqramlarını, döyüş tətbiqi metodikasında sinerjini təmin edir. Üstünlüyü yaradan tək tank deyil - “tank + PUA + artilleriya + rabitə + KAZ + hazırlıqlı heyət” kombinasiyasıdır.

Dördüncüsü, ixrac və siyasətdən təmiz mexanizm. Qərb tanklarının tədarükü həmişə siyasi şərtlərə, lobbiyə və məhdudiyyətlərə ilişir. Türkiyə ilə belə “bəndlər” yoxdur. Ankara müttəfiqlərinə texnika satarkən xarici nəzarət mexanizmləri tətbiq etmir. Bu, Bakı üçün həm texniki, həm də siyasi cəhətdən azad kanal deməkdir.

Beşincisi, mühərrik məsələsi - problem yox, fürsət. Hazırda "Altay" Koreya mühərriki ilə işləsə də, gələcəkdə BATU ilə təchiz olunacaq. Azərbaycan bu keçid mərhələsində həm istismar, həm də texniki xidmət kompetensiyasını əldə edə bilər. Bu, Bakını Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya üçün regional texniki xidmət mərkəzinə çevirə bilər. Yəni söhbət təkcə texnikadan yox, həm də sənaye dayağından gedir.

Altıncı - təhdidlərin məntiqi və praktik fayda. Qarabağın nəzarəti bərpa edildikdən sonra konflikt saxlanma fazasına keçdi: bu, yalnız PUA-lar və yüksək dəqiqlikli artilleriya deyil, həm də mexanizasiya olunmuş qruplaşmaların açıq şəkildə yerləşdirilməyə hazır olması deməkdir. Azərbaycan üçün abstrakt tank yox, NATO sursatları ilə uyğun, PTRL-dən qorunan, müasir SÜO-ya (Atəşə Nəzarət Sistemi) malik, PUA-larla birlikdə qarışıq taktiki zəncirlərdə işləyə bilən və siyasi baryerləri olmayan ölkə tərəfindən təmin olunan platforma lazımdır. "Altay" elə məhz bu boşluğa düşür.

Yeddinci - Suriya teatrının dərsləri və dözümlülük səviyyəsi. Türkiyə Yaxın Şərq konfliktində sərt praktiki təcrübə qazandı: Leopard-larla erkən toqquşmalar PTRL qarşısında klassik avropa yanaşmalarının yetərsiz olduğunu göstərdi. Cavab olaraq aktiv müdafiə sistemlərinə, zireh paketlərinin təkmilləşdirilməsinə və əlavə sensorların inteqrasiyasına ciddi iş aparıldı. Azərbaycan 2020–2023-cü illərdə eyni çağırışları gördü. Qafqaz üçün nəzərdə tutulmuş hər hansı maşın ya KAZ, ya effektiv reaktiv zireh, ya da «tank + müşahidə dronu» bağlamasına malik olmalıdır. "Altay" bu reallıqları əvvəldən nəzərə alır və parad maşını kimi yox, konkret döyüş təcrübəsindən doğan platforma kimi yaradılıb.

Səkkizinci - birlikdə təlimlər və vahid heyət məktəbi. "Altay" proqramında iştirak hazırlıq səviyyəsini avtomatik yüksəldir: mexanik-sürücülər və nişançılar üçün birgə kurslar, vahid atəş normativləri, ortaq atış kitabxanası, birgə texniki xidmət sistemi. Bu, təlimi sənədlər üzərində yox, praktik reallıqlara yaxınlaşdırır. "Bayraktar TB2" nümunəsi göstərdi ki, operatorların «kağız üzərində» yox, real prosedurlar əsasında hazırlanması necə effektiv olur - oxşar inteqrasiya zirehli texnikada da olmalıdır.

Doqquzuncu - iqtisadi məqam. 3+ nəsil MBT üçün başlanğıc qiymət təxminən 5,5 mln dollar səviyyəsindədir - bu rəqabətli təklifdir, xüsusən də Türkiyə daxilində modernizasiya imkanları nəzərə alınarsa. Bu, xarici təchizatçıların razılığından asılılığı və yeniləmələrin dondurulması risklərini azaldır. Təbii ki, son nəsil KAZ və premium optika istəsəniz, qiymət arta bilər, amma bu 2030-cu illərdə canlılıq üçün dürüst ödənişdir.

Onuncu - Moskvanın mümkün reaksiyası. Rezonans tədarikin miqyasından və məqsədlərindən asılı olacaq. Bir-iki polkun təchizatı üçün kiçik partiya ictimai böhran doğurmayacaq; ağır briqadanın formalaşması daha həssas addım olar. Lakin bu halda da Türkiyə ilə Azərbaycan regional təhlükəsizlik və proqramların vahidləşdirilməsi arqumentlərinə müraciət edə bilərlər. Bundan əlavə, Rusiya uzun müddətdir bir sıra vədlədiyi komponentləri çatdırmayıb və Ankara bu boşluğu döyüş PUA-ları sahəsində olduğu kimi, indi zirehli texnikada da qismən doldurur.

(Əlavə nəticə: bütün bu məqamlar bir yerə toplandıqda "Altay" Azərbaycanın taktiki və strateji ehtiyaclarına reallığa yaxın, siyasi riskləri məhdudlaşdıran və gələcək sənaye imkanları açan cavab verir.)

On birinci - “Bir kəmər, bir ordu” strategiyasına uyğunluq. Ankara ilə Bakı arasında formalaşan model kifayət qədər sadədir: Türkiyə istehsalçı və inteqrator kimi çıxış edir, Azərbaycan isə platforma və sürətləndirici rolunda çıxış edir. "Altay" bu sxemin ağır elementi kimi çıxış edir - o, təkcə döyüş maşını deyil, həm də istehsal mədəniyyətinə, modulyar yığım sisteminə, vahid optika və SÜO bloklarına çıxışı təmin edir. Bu modeli Azərbaycanın mövcud zirehli texnika proqramları ilə birləşdirsək, nəticədə mərhələli şəkildə öz modernləşmə xəttinizi formalaşdıran texnoloji platforma yaranır.

On ikinci - lokallaşma və yığım perspektivi. Türkiyə praktiki olaraq lokallaşmanı təsir aləti kimi istifadə edir. Azərbaycanın "Altay" proqramına erkən daxil olması, bəzi maşınların yığımının ölkə daxilində təşkilinə, servis mərkəzinin yaradılmasına və təlimçilərin yerli bazada hazırlanmasına imkan verəcək arqumentlər yaradır. Ankara üçün bu, təsir zonasının genişlənməsi; Bakı üçün isə kompetensiyanın və sənaye müstəqilliyinin artması deməkdir. Uzunmüddətli baxımdan bu, sadəcə anbarlarda tank saxlamaqdan qat-qat əhəmiyyətlidir.

On üçüncü - risklər. Onlar mövcuddur və nəzərə alınmalıdır. BATU mühərrikinə keçidədək ikili enerji xətti logistik çətinlik yarada bilər; mürəkkəb elektronika yüksək ixtisaslı texniki heyət və intizamlı xidmət mədəniyyəti tələb edir; Türkiyənin ixrac siyasəti Qərb blokları ilə münasibətlərin pisləşməsi halında nəzəri cəhətdən çətinləşə bilər. Bütün bu risklər idarəolunandır, əgər əvvəlcədən ehtiyatlar, lokallaşma razılaşmaları və hazırlıq planları nəzərə alınsa.

On dördüncü - İrəvanla eskalasiya halında təsir effekti. Müasir türk istehsalı MBT-lərin mövcudluğu revanşist planları çətinləşdirir: texnika Türkiyə qurumlarına yaxşı məlumdur, Ankaranın dəstəyi sürətli və hədəfli ola bilər, ehtiyat hissələrinin və sursatın tədarükü artıq sınaqdan çıxmış kanallarla təmin edilə bilər. Əsas üstünlük: rəqib üçün geniş yayılmamış, illərlə analiz olunmamış tank modelinə qarşı universal zərbə vasitələri hazırlamaq çətinləşir.

Və nəhayət - “"Altay" + TB2 + "Kaan"” bağlaması sadəcə moda formul deyil, rəqəmsal döyüş mühitinin işlək konsepsiyasıdır. Burada zirehli texnika, pilotsuz uçuş aparatları və aviasiya vahid informasiya ekosistemində fəaliyyət göstərir. Azərbaycan artıq bu sistemin yarısına daxildir; "Altay"ın əlavə olunması isə birgə təlimləri real inteqrasiyaya çevirir: tanklar PUA-ların işıqlandırdığı hədəfləri görür, aviasiya zirehli bölmələrə mane olmur, bütün sistem vahid orqanizm kimi işləyir.

"Altay" - rahat, siyasi baxımdan təmiz, texnoloji cəhətdən müasir və doktrinal baxımdan Azərbaycanla tam uyğun tankdır. O, “türk olduğu üçün” deyil, eyni döyüş reallıqlarından doğulduğu üçün uyğundur: dağlıq əməliyyatlar, PTRL ilə dolu cəbhələr, zərbə PUA-ları və artilleriyanın kombinasiyası, qüvvələrin tez toplanması və tez servisə qaytarılması ehtiyacı.

Bu, ayrıca texnikaya deyil, Ankara–Bakı hərbi-siyasi arxitekturasına edilən sərmayədir - burada zireh eyni dildə danışmağa başlayır, qardaşlıq və birlik diplomatiyası isə bundan daha ötkəm səslənir.

Elçin Alıoğlu