BAKI, AzerVoice
Çinin cənub-qərbində yerləşən Yunnan əyalətində meyvə yarasalarında insanlara yoluxa biləcək və ciddi xəstəliklərə səbəb ola biləcək iki yeni virus aşkar edilib.
AzerVoice xəbər verir ki, alimlər bu virusların yüksək ötürülmə potensialına malik olduğunu və gələcəkdə epidemiyalara yol aça biləcəyini istisna etmirlər.
“PLoS Pathogens” elmi jurnalında dərc olunan araşdırmaya əsasən, tədqiqatçılar yalnız virusları deyil, həm də bir sıra yeni bakteriya və parazit növlərini müəyyənləşdiriblər. Tədqiqat Yunnan Yerli Xəstəliklərin Qarşısının Alınması İnstitutu da daxil olmaqla bir neçə elmi qurumun əməkdaşlığı ilə həyata keçirilib.
Aşkar edilən virusların, daha əvvəl insanlarda ölümcül ensefalit (beyin iltihabı) və tənəffüs çatışmazlığına səbəb olan Nipah və Hendra virusları ilə genetik oxşarlığı təsbit edilib. Qeyd olunur ki, Nipah virusu 35-75 faiz arası ölüm nisbəti ilə tanınır. Hendra virusu isə indiyədək həm insanlarda, həm də atlarda bir neçə ölümcül epidemiya törədib.
Alimlər bildiriblər ki, bu viruslar meyvə yarasaları tərəfindən daşına və insanlara sidik və tüpürcək vasitəsilə, xüsusilə çirklənmiş meyvələrin istehlakı zamanı ötürülə bilər. Yunnan bölgəsi isə yarasa növlərinin zənginliyi baxımından “qaynar nöqtə” hesab olunur.
Tədqiqatçılar əvvəlki yanaşmalardan fərqli olaraq bu dəfə yarasaların nəcisi deyil, orqanları – konkret olaraq böyrəkləri üzərində araşdırma aparıblar. Onlar dörd il ərzində Yunnan əyalətinin beş bölgəsindən toplanan 10 müxtəlif yarasa növünə aid 142 nümunəni analiz ediblər. Genetik analiz nəticəsində 22 virus müəyyən edilib. Onlardan 20-si elm aləmində tamamilə yeni viruslardır.
Bu viruslardan ikisi Nipah və Hendra viruslarının daxil olduğu henipavirus ailəsinə mənsubdur və yüksək ölüm riski ilə xarakterizə olunur.
Tədqiqatçılar, bu virusların çirklənmiş meyvələr vasitəsilə insanlara və mal-qaraya keçə biləcəyini bildirərək, bu istiqamətdə “təcili nəzarət və tədbirlərin görülməsi” çağırışını ediblər. Onların sözlərinə görə, yarasaların unikal immun sistemi müxtəlif patogenləri daşımaq üçün əlverişli mühit yaradır ki, bu da virusların yayılma ehtimalını artırır
