BAKI, AzerVoice, Nailə Babazadə
1867-ci il oktyabrın 18-də ABŞ 7,2 milyon dollara - yəni hər akr üçün iki sentdən də az qiymətə Rusiyadan aldığı Alyaska ərazisini rəsmi şəkildə öz nəzarətinə götürdü. Bu sərt iqlimə malik torpaqlarda yerli xalqlar minlərlə il əvvəl məskunlaşmışdılar. Alyaska alqı-satqısı 586 412 kvadrat mil (təxminən Texas ştatının iki misli) ərazini əhatə edirdi və bu təşəbbüs ABŞ prezidenti Endryu Consonun dövründə fəaliyyət göstərən ekspansionist xarici işlər naziri Uilyam Henri Syuard tərəfindən irəli sürülmüşdü.
Rusiya uzaq və müdafiəsi çətin olan Alyaska torpaqlarını Böyük Britaniya kimi rəqiblərlə mümkün müharibədə itirməkdənsə, ABŞ-a satmağı üstün tuturdu. 1867-ci ilin martında Syuard (1801–1872) və Rusiyanın ABŞ-dakı səfiri Eduard de Stökl arasında danışıqlar başladı. Lakin Amerika ictimaiyyəti bu torpaqları yararsız və dəyərsiz hesab edir, alqını “Syuardın axmaqlığı” və “Endryu Consonun qütb ayısı bağı” kimi lağlağı adlarla adlandırırdı.
Bu narazılığın bir hissəsi həm də prezident Consonun şəxsi qeyri-populyarlığı ilə bağlı idi. ABŞ-ın 17-ci prezidenti olan Conson Vətəndaş müharibəsindən sonra bərpa (Rekonstruksiya) siyasətləri üzərində Konqresdəki radikal respublikaçılarla ciddi ziddiyyətlərə girmişdi. O, 1868-ci ildə impiçmentə məruz qalmış, lakin bir səs fərqi ilə bəraət almışdı. Buna baxmayaraq, Konqres sonda Alyaska alqı-satqısını ratifikasiya etdi.
1899-cu ildə Alyaskanın Nome şəhərində qızıl tapıldıqda və “qızıl qızdırması” başladıqda, ictimai rəy bu alqının lehinə dəyişdi. Alyaska 1959-cu il yanvarın 3-də ABŞ-ın 49-cu ştatı oldu və bu gün geniş təbii ehtiyatları ilə tanınır. Hazırda ABŞ-da hasil edilən neftin təxminən 25 faizi və dəniz məhsullarının 50 faizdən çoxu Alyaskadan əldə olunur. Ərazi baxımından Alyaska ABŞ-ın ən böyük ştatıdır - materikdəki digər 48 ştatın ümumi sahəsinin təxminən beşdə birinə bərabər olsa da, əhali sıxlığı çox azdır.
“Alyaska” adı aleut dilindəki “alyeska” sözündən yaranıb və “böyük torpaq” mənasını verir. Alyaskanın tarixi ilə bağlı iki rəsmi dövlət bayramı var: Syuard Günü - martın sonuncu bazar ertəsi qeyd olunur və 30 mart 1867-ci ildə ABŞ ilə Rusiya arasında torpaq müqaviləsinin imzalanmasını xatırladır; Alyaska Günü isə hər il oktyabrın 18-də keçirilir və torpağın rəsmi təhvil-təsliminin ildönümünü simvolizə edir.