BAKI,AzerVoice

25 Aprel tarixi dünya miqyasında bir sıra əlamətdar hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş mühüm tarixi hadisələrin xronoloji icmalını təqdim edirik:

404 – Konstantinopolda patriarx İoann Qızıl Ağızlı (İoann Zlataust) sürgün edildi. Onun dini və siyasi çıxışları Bizans sarayında narazılıq yaratmışdı.

1719 – Daniel Defoenun məşhur romanı "Robinzon Kruzo" Londonda ilk dəfə çap olundu.

1792 – Fransada milli himn olan “La Marseillaise” ilk dəfə oxundu. Himni Marselə gedən könüllülər üçün Klod Jozef Ruje de Lil bəstələmişdi.

1859 – Süveyş kanalının qazıntı işlərinə Misirdə rəsmi olaraq start verildi. Bu kanal sonradan dünya ticarəti üçün mühüm keçid nöqtəsinə çevrildi.

1915 – Birinci Dünya Müharibəsi:

• Qallipoli əməliyyatı (Çanaqqala cəbhəsi) başladı.
• ANZAC qoşunları (Avstraliya və Yeni Zelandiya) Osmanlı torpaqlarına çıxdı.
  Bu gün sonradan Avstraliya və Yeni Zelandiyada “ANZAC Günü” kimi yad edilməyə başlandı.

1920 – İranın şimalında Gilan Respublikası quruldu. Sovetlərin dəstəklədiyi bu respublika qısaömürlü olsa da, İranın siyasi tarixində iz qoydu.

1945 –

• İkinci Dünya Müharibəsi: İtaliyanın şimalında müqavimət hərəkatı faşistləri devirdi.
• Benito Mussolini və sevgilisi Klara Petacci partizanlar tərəfindən ələ keçirildi. (Onların edamı 28 Apreldə baş tutacaq.)
  Bu gün İtaliyada “Azadlıq Günü” (Festa della Liberazione) kimi qeyd olunur.

1953 – James Watson və Francis Crick, DNT-nin spiral quruluşunu açıqladıqları elmi məqaləni “Nature” jurnalında dərc etdirdilər. Bu, genetik elmdə inqilab idi.

1960 – ABŞ və Yaponiya arasında yeni təhlükəsizlik müqaviləsi imzalandı.

1974 – Portuqaliyada "Qaranfil inqilabı" baş verdi. Ordunun dəstəyi ilə diktatura rejimi devrildi və demokratik idarəçiliyin təməli qoyuldu. Bu hadisə qan tökülmədən həyata keçdiyi üçün "Qaranfil" adlandırıldı.

1982 – İsrail tərəfindən işğal olunmuş Sinay yarımadası, Camp David razılaşması çərçivəsində Misirə geri qaytarıldı.

2005 – Bulgariyada kommunist rejiminin tanınmış fiqurlarından olan Todor Jivkov vəfat etdi.

2015 – Nepalda 7.8 bal gücündə zəlzələ baş verdi. 9000-dən çox insan öldü, minlərlə ev dağıldı. Bu, ölkə tarixində ən dağıdıcı zəlzələlərdən biri oldu.

2018 – Şimali və Cənubi Koreya liderləri – Kim Çen In və Mun Cae-in – demarkasiya xəttində görüşdülər. Bu, iki ölkə arasında 65 ildən sonra ilk belə yüksək səviyyəli təmas idi.

2023 –

• Sudanda vətəndaş müharibəsi: Xartum və Darfur bölgələrində döyüşlər intensivləşdi.
• ABŞ və Avropa ölkələri, Sudandakı vətəndaşlarını təxliyə etməyə başladı.

2024 –

• Hindistanın 2024 ümumi seçkiləri başladı. 7 mərhələdən ibarət olacaq seçkilərin ilk raundunda seçicilərin iştirakı rekord səviyyədə qeydə alındı.
• Fransada milli təhlükəsizlik xidmətləri süni intellekt alqoritmlərindən istifadəni genişləndirmək üçün yeni qanun layihəsini təqdim etdi.