BAKI,AzerVoice
25 Aprel tarixi dünya miqyasında bir sıra əlamətdar hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş mühüm tarixi hadisələrin xronoloji icmalını təqdim edirik:
404 – Konstantinopolda patriarx İoann Qızıl Ağızlı (İoann Zlataust) sürgün edildi. Onun dini və siyasi çıxışları Bizans sarayında narazılıq yaratmışdı.
1719 – Daniel Defoenun məşhur romanı "Robinzon Kruzo" Londonda ilk dəfə çap olundu.
1792 – Fransada milli himn olan “La Marseillaise” ilk dəfə oxundu. Himni Marselə gedən könüllülər üçün Klod Jozef Ruje de Lil bəstələmişdi.
1859 – Süveyş kanalının qazıntı işlərinə Misirdə rəsmi olaraq start verildi. Bu kanal sonradan dünya ticarəti üçün mühüm keçid nöqtəsinə çevrildi.
1915 – Birinci Dünya Müharibəsi:
- Qallipoli əməliyyatı (Çanaqqala cəbhəsi) başladı.
- ANZAC qoşunları (Avstraliya və Yeni Zelandiya)
Osmanlı torpaqlarına çıxdı.
Bu gün sonradan Avstraliya və Yeni Zelandiyada “ANZAC Günü” kimi yad edilməyə başlandı.
1920 – İranın şimalında Gilan Respublikası quruldu. Sovetlərin dəstəklədiyi bu respublika qısaömürlü olsa da, İranın siyasi tarixində iz qoydu.
1945 –
- İkinci Dünya Müharibəsi: İtaliyanın şimalında müqavimət hərəkatı faşistləri devirdi.
- Benito Mussolini və sevgilisi Klara Petacci
partizanlar tərəfindən ələ keçirildi. (Onların edamı 28 Apreldə baş
tutacaq.)
Bu gün İtaliyada “Azadlıq Günü” (Festa della Liberazione) kimi qeyd olunur.
1953 – James Watson və Francis Crick, DNT-nin spiral quruluşunu açıqladıqları elmi məqaləni “Nature” jurnalında dərc etdirdilər. Bu, genetik elmdə inqilab idi.
1960 – ABŞ və Yaponiya arasında yeni təhlükəsizlik müqaviləsi imzalandı.
1974 – Portuqaliyada "Qaranfil inqilabı" baş verdi. Ordunun dəstəyi ilə diktatura rejimi devrildi və demokratik idarəçiliyin təməli qoyuldu. Bu hadisə qan tökülmədən həyata keçdiyi üçün "Qaranfil" adlandırıldı.
1982 – İsrail tərəfindən işğal olunmuş Sinay yarımadası, Camp David razılaşması çərçivəsində Misirə geri qaytarıldı.
2005 – Bulgariyada kommunist rejiminin tanınmış fiqurlarından olan Todor Jivkov vəfat etdi.
2015 – Nepalda 7.8 bal gücündə zəlzələ baş verdi. 9000-dən çox insan öldü, minlərlə ev dağıldı. Bu, ölkə tarixində ən dağıdıcı zəlzələlərdən biri oldu.
2018 – Şimali və Cənubi Koreya liderləri – Kim Çen In və Mun Cae-in – demarkasiya xəttində görüşdülər. Bu, iki ölkə arasında 65 ildən sonra ilk belə yüksək səviyyəli təmas idi.
2023 –
- Sudanda vətəndaş müharibəsi: Xartum və Darfur bölgələrində döyüşlər intensivləşdi.
- ABŞ və Avropa ölkələri, Sudandakı vətəndaşlarını təxliyə etməyə başladı.
2024 –
- Hindistanın 2024 ümumi seçkiləri başladı. 7 mərhələdən ibarət olacaq seçkilərin ilk raundunda seçicilərin iştirakı rekord səviyyədə qeydə alındı.
- Fransada milli təhlükəsizlik xidmətləri süni intellekt alqoritmlərindən istifadəni genişləndirmək üçün yeni qanun layihəsini təqdim etdi.
