BAKI, AzerVoice
10 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1457 – Osmanlı sultanı II Mehmed Balkanlarda yeni yürüş planlarını tamamlayıb.
1593 – Osmanlı–Habsburq müharibəsi zamanı Estergon qalası uğrunda döyüş başlayıb.
1778 – Amerika İnqilabı: Fransız donanması ABŞ-a dəstək üçün Nyu-York yaxınlığında ilk dəfə İngiltərə qüvvələrinə qarşı hərəkətə başladı.
1796 – İngiltərə ordusu Fransaya qarşı Flandriyada yeni müharibə planları hazırladı.
1804 – ABŞ-da vitse-prezident Aaron Burr dueldə keçmiş maliyyə naziri Alexander Hamiltonu ağır yaraladı (Hamilton ertəsi gün vəfat etdi).
1821 – ABŞ-ın Florida əyaləti İspaniyadan rəsmi olaraq təhvil alındı.
1850 – ABŞ Konqresində “1850 Kompromisi” üzərində gərgin debatlar davam etdi.
1871 – Fransanın Metz şəhərində Prussiya ordusu tərəfindən rəsmi olaraq işğal tamamlandı.
1890 – Uayoming ABŞ-ın 44-cü ştatı olaraq ittifaqa qəbul edildi.
1900 – Avstraliya Konstitusiyası rəsmi olaraq qüvvəyə mindi – 1901-ci ildə birləşmiş Avstraliya Dominioni yaradıldı.
1913 – Rumıniya İkinci Balkan Müharibəsində Bolqarıstana qarşı hərbi əməliyyatlara başladı.
1925 – ABŞ-da məşhur “Maymun məhkəməsi” (Scopes Trial) Tennessi ştatında başladı – məktəblərdə təkamül nəzəriyyəsinin tədrisi müzakirə olunurdu.
1940 – Almaniya "Seelöwe" (Dəniz Aslanı) əməliyyatı üçün Britaniyanı işğal planlarını təsdiqlədi.
1943 – Müttəfiqlər İtaliyanın Siciliya sahillərində hərbi əməliyyatlara start verdilər.
1947 – Hindistan müstəqillik üçün hazırlıq çərçivəsində Britaniya ordusunun çıxarılması planını təsdiqlədi.
1951 – Koreya müharibəsində tərəflər ilk dəfə barışıq müzakirələrinə başladı.
1953 – Sovet lideri Lavrenti Beriyanın həbs olunduğu və xəyanətdə ittiham edildiyi açıqlandı.
1962 – Telstar 1 – ilk kommersiya rabitə peyki ABŞ-dan kosmosa buraxıldı.
1973 – Baham adaları Britaniyadan tam müstəqilliyini elan etdi.
1976 – İtaliyada Seveso şəhərində kimyəvi zavodda baş verən qəzada zəhərli dioksin maddəsi ətraf mühiti çirkləndirdi.
1978 – Fransada atom elektrik stansiyasında qəza nəticəsində 5 işçi radiasiyaya məruz qaldı.
1985 – Fransa gizli xidmətləri Yeni Zelandiyanın Oklend limanında “Rainbow Warrior” adlı ekoloji gəmini batırdı.
1988 – ABŞ və SSRİ arasında kimyəvi silahların məhv edilməsinə dair texniki sənədlər müzakirəyə çıxarılıb.
1989 – Polşada kommunist partiyası azad seçkilərdə məğlubiyyətini qəbul edib.
1990 – Qərbi Almaniyada inflyasiya ilə mübarizə üçün fövqəladə iqtisadi tədbirlər elan edilib.
1991 – Boris Yeltsin Rusiya Federasiyasının ilk prezidenti kimi Kremlə rəsmi daxil oldu.
1992 – Azərbaycan Respublikası ATƏT-ə (o zamankı ATƏM) üzv oldu.
1993 – Albaniyada keçirilən referendumda monarxiyanın bərpası əhalinin əksəriyyəti tərəfindən rədd edildi.
1994 – ABŞ-da Beynəlxalq cinayətkar qruplaşmalara qarşı “Yeni Hüquqi Siyasət” strategiyası elan edilib.
1995 – Azərbaycan və Rusiya arasında sərhəd əməkdaşlığı ilə bağlı protokol imzalanıb.
1996 – Türkiyədə Refah Partiyası liderliyində qurulan koalisiya hökuməti etimad səsi alıb.
1997 – Böyük Britaniya ilə Çin arasında Honkonqun hüquqi statusu ilə bağlı yeni iqtisadi saziş müzakirəyə çıxarıldı.
1998 – Yaponiya Mərkəzi Bankı Asiya maliyyə böhranına qarşı yenidən likvidlik dəstəyi paketi təqdim edib.
1999 – Kosova münaqişəsindən sonra bölgədə ilk BMT-yönlü yerli idarəetmə strukturu formalaşdırılıb.
2000 – Fransa prezidenti Jak Şirak Rusiyaya rəsmi səfər etdi.
2001 – Çin Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) üzvlük üçün danışıqlarda son mərhələyə daxil olub.
2002 – ABŞ-da "WorldCom" şirkətində baş verən maliyyə fırıldağı ilə bağlı istintaq genişləndirildi.
2003 – Nigeriyada dini icmalar arasında baş verən toqquşmalarda onlarla insan həyatını itirib.
2004 – Əfqanıstanda prezident seçkilərinə hazırlıq məqsədilə təhlükəsizlik qüvvələri artırılıb.
2005 – İraqda konstitusiya layihəsinin hazırlanması üçün komissiya yaradılıb.
2006 – Pakistanın Belucistan bölgəsində separatçılarla ordu arasında toqquşmalar nəticəsində onlarla insan həlak oldu.
2007 – Sudan hökuməti Darfura beynəlxalq sülhməramlıların yerləşdirilməsinə ilkin razılıq verib.
2008 – Gürcüstan prezidenti Mixeil Saakaşvili NATO ilə inteqrasiyanı prioritet elan edib.
2009 – Vatikan “Caritas in Veritate” adlı yeni sosial ensiklik yaydı – qlobal iqtisadi böhrana münasibət.
2010 – Türkiyədə Hrant Dinkin qətli ilə bağlı istintaqın genişləndirilməsi barədə qərar qəbul edilib.
2011 – Misirdə inqilabdan sonra hərbi şura korrupsiya ilə mübarizə çərçivəsində yüksək vəzifəli məmurları istintaqa cəlb edib.
2012 – Suriya münaqişəsi: Hələb yaxınlığında böyük hərbi toqquşmalar baş verdi.
2013 – Misirdə Müsləman Qardaşlara qarşı repressiyalar gücləndirilib, yüzlərlə üzv həbs edilib.
2014 – Fələstin–İsrail qarşıdurmasında Qəzza zolağında genişmiqyaslı hava zərbələri endirilib.
2015 – İranın nüvə proqramı üzrə danışıqlar Vyanada uzadıldı, yekun saziş üçün son tarix təyin edildi.
2016 – ABŞ-da polislə afroamerikalılar arasında gərginlik fonunda geniş etiraz aksiyaları keçirilib.
2017 – Səudiyyə Ərəbistanı Qətərlə diplomatik böhran səbəbilə hava məkanını tam bağladığını elan edib.
2018 – Taylandda daşqın nəticəsində mağarada qalan 12 uşaq və bir məşqçi sonuncu əməliyyatla xilas edildi.
2019 – Sudanda hərbi şura və müxalifət “hakimiyyətin bölüşdürülməsi” barədə ilkin razılaşmaya gəlib.
2020 – Serbiya parlament seçkiləri pandemiya şəraitində keçirildi – müxalifətin boykotuna baxmayaraq hakim partiya qalib gəldi.
2021 – Haiti prezidenti Jovenel Moïse-nin qətli ilə bağlı yeni detallar açıqlanıb, xarici muzdlu döyüşçülərin iştirakı təsdiqlənib.
2022 – Şri-Lanka prezidenti xalq etirazları nəticəsində ölkəni tərk edib.
2023 – Qırğızıstan və Tacikistan sərhədində atəşkəs pozuntusu qeydə alınıb, danışıqlara yenidən başlanılıb.
2024 – Braziliya Amazon meşələrində qanunsuz kəsimlərə qarşı yeni peyk monitorinq sistemini işə saldı.
