BAKI, AzerVoice
28 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1240 – Neva döyüşündə Novqorod knyazı Aleksandr Yaroslavoviç isveç ordusuna qarşı qələbə qazanıb (bu döyüş sonralar “Aleksandr Nevski” adına ilham verib).
1301 – İngiltərə kralı I Eduard oğlu Edvardı Uels şahzadəsi elan edib – bu titul sonralar “Uels Şahzadəsi” kimi kral vərəsələrinə verilməyə başladı.
1557 – İngiltərə kralı II Filipp və Fransa kralı II Anri arasında müharibə başlayıb – sonradan “Sent-Kanten döyüşü”nə gətirib çıxaran qarşıdurma bu gündə başlayıb.
1741 – İngilis kəşfiyyatçısı Vitus Bering Alyaska sahillərinə çatdı.
1794 – Fransada İctimai Qurtuluş Komitəsinin rəhbəri Maksimilian Robespyer edam edildi, Fransa İnqilabında Yakobin diktaturası sona çatdı.
1821 – Peru İspaniya müstəmləkəçiliyindən azad olaraq müstəqilliyini elan etdi.
1858 – Britaniyada ilk dəfə telefonun sələfi sayılan “duplex teleqraf” ictimai istifadə üçün tətbiq olundu.
1866 – ABŞ-da birinci uğurlu sualtı kabel – Atlantik kabeli istifadəyə verildi.
1914 – Avstriya-Macarıstan Serbiyaya müharibə elan etdi – Birinci Dünya Müharibəsi başladı.
1920 – Azərbaycan SSR-in yeni valyutası – manat tədavülə buraxıldı.
1932 – Los-Ancelesdə X Yay Olimpiya Oyunları başladı.
1942 – İkinci Dünya Müharibəsi: Almaniya ordusu Don çayını keçərək Volqoqrad (keçmiş Stalinqrad) istiqamətində irəlilədi.
1958 – NASA-nın yaradılması haqqında qanun ABŞ prezidenti Duayt Eyzenhauer tərəfindən imzalandı.
1976 – Çinin Tanşan şəhərində 7.5 bal gücündə zəlzələ baş verdi. Rəsmi məlumatlara görə 240 min insan öldü.
1964 – ABŞ-da Vyetnam müharibəsinə cəlb olunmadan əvvəl prezident Lindon Conson “Cənubi Vyetnamın təhlükəsizliyinə dəstək” bəyanatı verib.
1982 – Beyrutda İsrailin hərbi əməliyyatları fonunda Fələstin Azadlıq Təşkilatının şəhərdən çıxarılması barədə razılıq əldə olunub.
1988 – Sovet İttifaqında erməni-azərbaycanlı qarşıdurmaları ilə bağlı ilk parlament sorğuları gündəmə gəlib.
1989 – İran və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı arasında diplomatik böhran fonunda yeni müzakirələr başlayıb.
1990 – Rumıniyada keçmiş kommunist rejimin tərəfdarlarına qarşı ilk kütləvi mühakimə iclası keçirilib.
1991 – ABŞ və SSRİ arasında strateji silahların azaldılmasına dair START-1 sazişi imzalanıb.
1992 – Bosniya-Hersoqovinada müharibə zamanı Sarayevoda yeni mərhələyə keçid baş verib, BMT-nin xəbərdarlıqları nəzərə alınmayıb.
1993 – Andorra ilk dəfə öz Konstitusiyasını qəbul etdi, knyazlıq monarxiyası konstitusion idarəetmə ilə dəyişdi.
1994 – Azərbaycan və Türkmənistan Xəzər dənizində sərhəd xəttinə dair razılığa gələ bilməyiblər, diplomatik böhran dərinləşib.
1995 – Vyetnamın ASEAN təşkilatına rəsmi üzvlüyü təsdiqlənib.
1996 – Rusiya və Çeçenistan arasında atəşkəs razılaşması əldə olunub – “Hasavyurt sazişi” öncəsi müvəqqəti razılıq.
1997 – BMT-nin Kosova üzrə xüsusi məruzəçisi serb ordusunun insan hüquqları pozuntuları ilə bağlı ilkin hesabat təqdim edib.
1998 – Birləşmiş Krallıq və İrlandiya arasında Şimali İrlandiya sülh prosesi çərçivəsində yeni ticarət razılaşması imzalanıb.
1999 – Türkiyədə 28 fevral prosesinin davamı olaraq hərbi çevriliş ssenarilərinə dair məxfi sənədlər mətbuata sızdırılıb.
2000 – Hindistan və Pakistan liderləri Kəşmir problemi ilə bağlı sammitin keçirilməsində razılaşıblar.
2001 – Türkiyədə iqtisadi böhran fonunda hökumət 15 milyard dollarlıq struktur islahat paketi qəbul edib.
2002 – Qazaxıstanda prezident Nazarbayev yeni enerji strategiyası çərçivəsində Çinə neft ixracına dair razılaşma imzalayıb.
2003 – İraqın Tikrit şəhərində ABŞ qüvvələri ilə üsyançılar arasında qarşıdurma baş verib – 7 nəfər ölüb.
2004 – Rusiya prezidenti Vladimir Putin ölkənin müdafiə sənayesinin yenilənməsinə dair sərəncam imzalayıb.
2005 – IRA (İrland Respublikası Ordusu) silahlı mübarizədən imtina etdiyini açıqladı.
2006 – Livan-İsrail müharibəsi zamanı BMT sülhməramlılarının mövqeyi İsrail aviasiyası tərəfindən vurulub – 4 nəfər həlak olub.
2007 – ABŞ Senatı mühacirət islahatlarını təxirə salıb.
2008 – Gürcüstan və Abxaziya sərhədində hərbi gərginlik artıb, tərəflər atəşkəsi pozmaqda bir-birini ittiham ediblər.
2009 – Filippin prezidenti Gloria Arroyo sonuncu “Millətə müraciət” çıxışını edib.
2010 – Pakistanda şiddətli daşqınlar başladı, təqribən 20 milyon insan təsirləndi.
2011 – Norveçdə baş vermiş kütləvi terror aktından sonra Baş nazir Stoltenberq “milli birliyə çağırış” edib.
2012 – BMT Təhlükəsizlik Şurası Suriyada atəşkəsə nəzarət üçün yeni müşahidə missiyası yaradıb.
2013 – Misirdə Müslim Qardaşlarının etirazları zamanı yeni qarşıdurmalar qeydə alınıb.
2014 – Qəzza zolağında İsrailin “Protective Edge” əməliyyatı çərçivəsində daha 100-dən çox insan həlak olub.
2015 – Türkiyədə İŞİD-ə qarşı ilk hava əməliyyatı həyata keçirilib.
2016 – Almaniyada keçirilən bir musiqi festivalında partlayış baş verib – 12 nəfər yaralanıb.
2017 – Rusiya ABŞ-ın sanksiyalarına cavab olaraq ABŞ diplomatlarının sayını ölkədə kəskin azaltdı.
2018 – Pakistan parlament seçkilərində İmran Xanın rəhbərlik etdiyi partiya qalib gəlib.
2019 – ABŞ Konqresində Huawei şirkətinə qarşı yeni texnologiya məhdudiyyətləri müzakirəyə çıxarılıb.
2020 – Vyetnamda 99 gün sonra ilk daxili COVID-19 yoluxması qeydə alındı.
2021 – Cənubi Afrika Respublikasında iğtişaşlardan sonra ordu şəhərlərə yerləşdirilib.
2022 – Tunisdə keçirilən referendum nəticəsində prezident idarəetməsini gücləndirən yeni konstitusiya qəbul edilib.
2023 – İspaniya parlament seçkilərində qeyri-müəyyən nəticələr əldə olundu; heç bir blok təkbaşına hökumət qurmaq üçün yetəri qədər mandat qazanmadı.
2024 – Meksikada korrupsiya ilə mübarizə məqsədilə yeni federal antikorrupsiya məhkəməsi yaradılıb.
