BAKI, AzerVoice
20 İyul tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1203 – Çetrvörth səlib yürüşü zamanı səlibçilər Bizans paytaxtı Konstantinopolu ələ keçirərək IV Aleksiosu taxta çıxarıblar.
1395 – Osmanlı sultanı Yıldırım Bəyazid Balkanlardakı qüvvələrini toplayaraq Macarıstan sərhədlərinə qədər irəliləyib.
1480 – İvan III Rus torpaqlarını tatar asılılığından azad etmək üçün Qızıl Ordaya qarşı hərbi hazırlıqlara başlayıb.
1514 – Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Çaldıran döyüşü öncəsi tərəflər son diplomatik danışıqları başa vurublar.
1673 – Fransız missioner Cak Marquette və Luis Joliet Mississippi çayının böyük hissəsini tədqiq edərək Avropaya xəritələr göndəriblər.
1705 – Müqəddəs Roma imperatoru I Yozef Avstriya taxtına çıxdı.
1758 – Yeddiillik müharibə: Fransızlar Fort Karillon (indiki Tikonderoga qalası, Nyu-York) yaxınlığında ingilisləri məğlub etdilər.
1807 – Napoleon Bonapart və İspaniya kralı IV Karl Napoleonun qardaşı Cozef Bonapartın İspaniya kralı olmasına dair müqavilə imzaladı.
1831 – Belçika kralı I Leopold taxta çıxdı.
1866 – ABŞ Konqresi rəsmən Kolumbiya dairəsini yaradaraq paytaxt Vaşinqtonun ərazisini təsdiqlədi.
1881 – Sioux tayfasının başçısı Oturan Buğ (Sitting Bull) ABŞ ordusuna təslim oldu.
1917 – I Dünya müharibəsi: Böyük Britaniya və Almaniya orduları Ypres yaxınlığında üçüncü döyüşə hazırlaşırdı.
1923 – Meksika prezidenti Álvaro Obregón sui-qəsd nəticəsində öldürüldü.
1944 – Adolf Hitlerin həyatına sui-qəsd cəhdi – “20 iyul sui-qəsdi” uğursuz oldu. Cəhdin başında dayanan Klaus fon Ştauffenberq və digərləri edam edildi.
1951 – İordaniya kralı I Abdullah Qüdsdə sui-qəsd nəticəsində öldürüldü.
1969 – ABŞ astronavtları Nil Armstronq və Baz Oldrin “Apollon 11” missiyası ilə Ay səthinə endi. Armstronq Ayda ilk addımı atdı.
1974 – Kipr böhranı: Türkiyə Silahlı Qüvvələri Kiprin şimalına “Barış Hərəkatı” adı ilə desant endirdi.
1985 – Böyük Britaniyada Böyük Manchester bölgəsindəki bir mədən ocağında partlayış nəticəsində 8 nəfər öldü.
1988 – İraq-İran müharibəsində BMT Təhlükəsizlik Şurası atəşkəs çağırışını qəbul edib.
1989 – Birmingem şəhərində irqçilik əleyhinə keçirilən aksiyada polis zorakılığına etirazlar yaşanıb.
1990 – Sovet İttifaqının Vilnüs şəhərində litvalı müstəqillik tərəfdarları tərəfindən mitinq təşkil edilib.
1991 – Varşava Paktı rəsmən ləğv olunub, sosialist blokunun son qalıqları dağılmağa başlayıb.
1992 – ABŞ-da demokrat Bill Klinton partiyasının rəsmi namizədi olaraq prezident seçkiləri kampaniyasına başlayıb.
1993 – Ermənistan və Azərbaycan arasında atəşkəs pozulub, Tərtər və Ağdam bölgələrində toqquşmalar baş verib.
1994 – Qazaxıstan və Çin arasında sərhəd bölgəsində əməkdaşlıq razılaşması imzalanıb.
1995 – Çeçenistan müharibəsində Rusiya qüvvələri Groznıda genişmiqyaslı əməliyyatlara başlayıb.
1996 – Kambocada siyasi qarşıdurmalar zamanı müxalifət liderlərinə qarşı hücumlar baş verib.
1997 – Kosovo böhranı zamanı Serb polisi ilə albanlar arasında silahlı qarşıdurmalar artıb.
1998 – ABŞ-ın keçmiş prezidentlərindən Riçard Niksonun doğum yeri rəsmi milli tarixi abidə elan edilib.
1999 – Çin ABŞ və NATO-nun Yuqoslaviyadakı səfirliklərə hücumuna etiraz olaraq NATO ilə rəsmi təmasları dondurdu.
2000 – Fransa prezidenti Jak Şirak Yaxın Şərqdə sülh üçün yeni təşəbbüs irəli sürüb.
2001 – Venesuelada prezident Uqo Çaves yeni iqtisadi islahat paketini elan edib.
2002 – İraq BMT silah yoxlamalarına dair razılaşmaları yenidən nəzərdən keçirməyə razı olub.
2003 – Liberiyada BMT himayəsi ilə humanitar yardım karvanları Monrovyaya daxil olub.
2004 – ABŞ-da Demokratlar Partiyasının qurultayında Con Kerri prezidentliyə namizəd kimi elan olunub.
2005 – Kanada eynicinsli evliliyi qanuniləşdirən dördüncü ölkə oldu.
2006 – İsrailin Livana hücumları nəticəsində BMT fövqəladə toplantı keçirmək qərarı verib.
2007 – Pakistanın Belucistan əyalətində terror hücumu nəticəsində 26 nəfər ölüb.
2008 – Çində Tibet bölgəsində avtonomluq tələbi ilə etirazlar keçirilib.
2009 – Gürcüstan prezidenti Mixail Saakaşvili ölkədə siyasi islahatlara başlamaq niyyətində olduğunu bəyan edib.
2010 – BP şirkəti Meksika körfəzindəki neft sızıntısının qarşısının tam alındığını açıqlayıb
2011 – Norveçdə ifrat sağçı Anders Breyvik parlament binası yaxınlığında bomba partladaraq 8 nəfəri öldürüb, ardınca gənclər düşərgəsində 69 nəfəri qətlə yetirib (Ən qanlı hücumlardan biri).
2012 – Suriya münaqişəsi çərçivəsində Dəməşqdə Hökumət Binəsi qarşısında şiddətli döyüşlər yaşanıb.
2013 – Misirdə Məhəmməd Mursi tərəfdarları kütləvi etirazlara başlayıb, yeni toqquşmalar baş verib.
2014 – Qəzzada İsrailin quru əməliyyatı zamanı 100-dən çox fələstinli həyatını itirib.
2015 – Kuba ilə ABŞ arasında diplomatik münasibətlər 54 ildən sonra bərpa olundu.
2016 – ABŞ vitse-prezidenti Co Bayden NATO ilə bağlı çıxışında Türkiyədəki çevriliş cəhdini pisləyib.
2017 – Polşada məhkəmə islahatları ilə bağlı genişmiqyaslı etirazlar baş verib.
2018 – İraqın Bəsrə şəhərində elektrik və su qıtlığı səbəbilə etiraz aksiyaları başlayıb.
2019 – Venesuelada elektrik enerjisi təchizatı ikinci dəfə tamamilə kəsilib.
2020 – İranda pilotless hərbi təyyarənin qəzaya uğraması nəticəsində 2 nəfər öldü.
2021 – ABŞ-da Kaliforniya ştatında “Dixie” adlı yeni meşə yanğını geniş əraziyə yayılıb.
2022 – Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar paketi Aİ tərəfindən təsdiqləndi.
2023 – Yaponiyada etirazçılar Fukusima atom elektrik stansiyasının tullantılarının okeana boşaldılmasına qarşı çıxıblar.
2024 – Hindistanın Maharashtra ştatında baş verən torpaq sürüşməsi nəticəsində 12 nəfər həlak oldu, 30-dan çox insan itkin düşdü.
